Page 162 - 1-сон 2020 йил
P. 162

Хорижий филология  №1, 2020 йил



                        YANGI SO’ZLARNI O’RGATISHDA O’YINLARNING AHAMIYATI

                                                    Djavatova Ohista,
                                            SamDCHTI II bosqich magistranti

                   Kalit so’zlar: an'anaviy va zamonaviy o’qitish usullari, o’yinlar, yangi so'zlar, grammatika,
             talaffuz, kompozitsiya, o’quvchining qiziqishlari.

                   Hozirgi    kunda     yangi    so'zlarni       hatto tananing tili"  kabilarni o’z ichiga oladi
             o'rgatishda  innovatsion  va  qiziqarli  uslublar   [1,p.22].  Hech  shubha  yo'qki,  bularning
             mavjud.      Chet      tillarni    o'qitishni       barchasi  ingliz  tilini  ikkinchi  til  sifatida
             takomillashtirish  uning  yangi  so’zlarini         o’rganuvchilar  uchun  haqiqiy  va  zarurdir.
             o’rganishsiz  mumkin  emas,  chunki  u  har         Ammo ba'zi yo’nalishlar  boshqalardan ko'ra
             qanday tilning poydevori hisoblanadi. Yangi         qimmatroq  bo'lishi  mumkin.  Chet  tilini
             so'zlarni  o’rgatish  o'qituvchi  o'quvchilarning   o'rganishga  kirishganda,  o’sha  chet  tilining
             qanday  o'qitilayotganini  tasvirlab  bera  olsa    yangi  so'zlari  birinchi  navbatda  o'rgatiladi.
             va  ta'limning  tabiiy  jarayonlariga  mos          Ko'plab  ingliz  tilidagi  o'quvchilar  uchun
             keladigan  yondashuvni  topishga  urinib            "salom" tabriknomasi ular o’rgangan birinchi
             ko'rgan  taqdirda  muvaffaqiyatli  bo'lishi         so'z sifatida qabul  qilinishi  mumkin  va ayni
             mumkin. Yangi so’zlarni o’qitishdagi muhim          paytda bu so'z ularga chet tilida (hatto qisqa
             faktorlardan  biri  o’sha  yangi  so’zlarni  aniq   va oddiy) suhbatlashishlariga yordam berishi
             ko’rib  yodlash  bilan  amalga  oshiriladigan       mumkin.     Shunday    qilib,   siz   asosiy
             harakatdir.    Bundan     tashqari,    lug'at       so'zboyligisiz,  suhbat  qura  olmaysiz  va
             maydonida  paydo  bo'ladigan  xatolar  va           Harmer  [2,p.153]  shuni  ko'rsatadiki,  chet
             qiyinchiliklar  so'z  boyliklarini  o'rgatish       tilini o'rganishda «muhim organlar va tanani
             dengizida kema vazifasini o'tashi mumkin.           ta'minlovchi» so'zlar mavjud.
                    An'anaviy  va  zamonaviy  o’qitish                  Yangi  so’zlar  tilni  o’zlashtirishda
             o'rtasida ko’plab  ta'lim usullari mavjud. Biz      birinchi  va  eng  muhim  qadamdir.  Sinfda
             bu   ikki   turdagi   o’qitish   metodlarini        xorijiy tillarni o'rganish qiziqarli va samarali,
             birlashtirsak,   o'qitishni   juda   samarali       interfaol  va  qiziqarli  so'zlashuv  mashqlarini
             qilishimiz   mumkin.      Bugungi     kunda         kiritish bilan qiziqarli bo'lishi mumkin.
             o'quvchilar  an'anaviy  ta'lim  va  tushunish              Talabalar  so'zni  bevosita  va  bilvosita
             usullari  bilan  o’zlarini  bir  oz  noqulay  his   o'rganadilar. Shogirdning so'zlashuv manbasi
             qilyaptilar.O'quvchining  aqli  hech  qachon        sinf xonasida tizimli o'rganish orqali gapirish
             to’xtab  qolmay,  doimo  o'zgarib  turadi.          yoshidan oshib boradi. Faol so'zlar ro'yxatiga
             Qanday  ta'lim  metodologiyasi  tanlanishidan       ega  bo'lish  o'quvchining  o’qish  qobiliyatini
             qat'i   nazar,   lekin   o'qitishda   o'quvchi      va  faoliyat,  muloqot  va  tinglash  jarayonida
             markazda bo'lishi kerak. Bizning fikrimizcha,       o'z dunyosini o'qish va tushunish qobiliyatini
             o'qituvchilar  o'quvchilarning  qiziqishlari  va    oshirishi  mumkin.  Talabaning  so'zlashuvi
             fikrlarini  hisobga  olgan  holda  darslarni        ortib  borgani  uchun  uning  atrofidagi
             o'tkazishi  kerak.  Suhbatlashish  strategiyasini   dunyoning  ta'lim  materiallarini,  darsliklarini
             va  innovatsion  texnologiyalarni  qo'llagan        va  talqinini  o'qish  va  tushunish  qobiliyati
             holda  so'zlarni  o'rgatish  o'quvchilarning        mavjud bo’lib boradi.
             ta'lim  samaradorligini  oshirishga  yordam                Inglizcha  so'zni  o'rganish  juda  qiyin
             beradi.                                             bo'lishi  mumkin.  Ko'p  so'zlar  bir  nechta
                    Umuman  aytganda,  ikkinchi  tilni           ma'nolarga  ega  bo'lganligi  tufayli  uni
             o'rganish  ushbu  tilning  turli  qirralarini       o’rganish  jarayoni  oson  bo’lmaydi.  Bundan
             o'rganishni  anglatadi,  deydi  Folse  [1,p.22].    tashqari,  bir  xil  talaffuz  qilinadigan,  lekin
             Bu  yo'nalishlar"  yangi  so'zlar,  grammatika,     turli  xil  ma'nolarga  ega  bo'lgan  ko'pgina
             talaffuz,  kompozitsiya,  o'qish,  madaniyat  va    omonimlar           mavjud.          Ushbu

                                                           161
   157   158   159   160   161   162   163   164   165   166   167