Page 163 - 1-сон 2020 йил

Хорижий филология №1, 2020 йил

murakkabliklarning barchasi ingliz tilini eng talabalarni tinchlantirishga qodir bo'lishi
qiyin tillardan biriga aylantiradi va inglizcha kerak.
so'zlashuvni o'rganishga urinish bularning bir Shu bilan birga, xorijiy tilni
qismidir. o'rganayotganda o'yinlar va qiziqarli
O'quvchi so'zlar qanday talaffuz tadbirlardan foydalanishning ko'plab foydali
qilinishini (uning talaffuzi) va nimaga jihatlari bor. Birinchidan,o’quvchilarni
o'xshashligini (uning imlosi) bilishi kerak. o’rganishga jalb etishda motivatsiya katta rol
Bular juda aniq tavsiflar bo’lib, o'quvchi o'ynaydi. Har bir o'qituvchi o'quvchilarni
birinchi marta yangi so’zga duch kelganida u o'rganishga undashi juda muhim ekanligini
talaffuzi yoki imlosini anglab yetadi. Ta'lim biladi. O’qituvchi o’quvchilarni
berishda biz bu ikkala jihatni ham to'g'ri rag'batlantirmasa, o'quvchi osonlik bilan
tushuntirilganiga va o'rganilganligiga ishonch zerikib, o'rganish uchun qiziqishlarini
hosil qilishimiz kerak. yo'qotishi mumkin. Biz McCallum aytadiki
Yangi so'zlarni o’quvchilarga taqdim [3,s.9]: "O'yinlar talabalarning qiziqishini
qilgandan keyin ba'zi mashqlar yoki o'yinlar rag'batlantiradi" va Rayt va boshq. [5,s.1]
praktikada qo’llash uchun o’tkazilishi kerak qo’shimcha sifatida shuni aytishadiki,
va unga ko'proq tanish bo'lish uchun amal o'yinlar "shogirdlarga qiziqish va ishlarini
qilishi kerak. Scrivener ta’kidlashicha, qo'llab-quvvatlashga ko'maklashadi va ularni
[4;s.83] yangi so’zlar bilan tanishish rag'batlantiradi". Ikkinchidan, McCallum
bosqichida o'quvchilar so'zni "tanib olish, [3,s.9] o'yinlar orqali darslarning nafaqat
qo'llash va undan foydalanish" ni amalda qiziqarli bo'lishi va darsda katta rivojlanish,
qo'llashlari kerak. Bundan tashqari, o’sish bo'lishi mumkinligini da'vo qiladi,
McCallum o'yinlarni o'quvchilarning shuningdek, o’yinlar sinfda "tinch atmosfera"
so'zlarni qayta ko'rib chiqishi va takrorlashi yaratish uchun bir dori vazifasini bajaradi.
uchun yaxshi imkoniyat sifatida foydalanish Shunday qilib, o'yinlarni qo'llashda talabalar
mumkinligini yozadi [3;s.9]. Umumiy holda, bosim ostida bo’lmasligi kerak. Uchinchidan,
o'quvchilar hislarni qo'llaganda ko'proq gapirishda o'quvchilar "tabiiy til" dan
yodida saqlab qolishadi. Shuning uchun, foydalanishlari ularning muloqot
ayrim ijodiy yaratilgan mashqlar va kulgili qobiliyatlarini yaxshilaydi [3,s.9]. Bundan
o'yinlar yangi so’zlarni esda saqlab qolish tashqari, ularning reaksiyasi o'z-o'zidan sodir
uchun juda foydali va kerakli va bu har bir bo'lib, chet tilini ijodiy usulda ishlatadi, deya
yosh va til darajasida amalga oshirilishi yozadi u. O'yinlar davomida o'quvchilar his-
kerak. Shu bilan birga, ingliz tili darslarida tuyg'ularini namoyish qilishlari mumkin.
o’yinlardan foydalanishning bir qancha McCallumning [3,p.9] fikricha, o'yinlar
jihatlari mavjud bo’lib, ularni diqqat bilan tufayli o'quvchilar kamroq uyatchan,
ko'rib chiqish o’qituvchidan talab etiladi. tajribalarda va chet tilidan foydalanishda
O'yinlarni yoki o'yinlarga o'xshash tadbirlarni o’zlarini erkin his qilishadi.Shuni ta'kidlash
tayyorlash vaqtida o'qituvchi o'quvchining kerakki, o’yinlar talabalar o’rtasidagi
yoshini hisobga olishi, sinfdagi o'quvchilar hamjihatlikni oshiradi. Sinfda o'yinlarni
sonini va o'yinga qancha vaqt sarflashni ishlatishning yana bir afzalligi shundaki,
o'ylashi kerak. Bundan tashqari, u har qanday barcha talabalar o'ynashda ishtirok etishi
o'yin yoki faoliyat o’z maqsadiga mumkin, bilimi sust, past talabalar faol
(maqsadlariga) ega bo'lishi kerakligini talabalarga ergashib, faol bo’lishga
ta'kidlaydi. intilishadi. Bundan tashqari, ayrim
Bundan tashqari, o'yinlarni o'ynash o'quvchilar uchun bu "sog'lom raqobat" bo’la
hatto muammoga olib kelishi mumkinligini oladi. Wright va boshq. [5,s.1], agar
inobatga olish kerak. O'quvchilar (ayniqsa, o'quvchilar "xushchaqchaq va chidamli
kichik bolalar) tomonidan bajarilishi mumkin bo'lsa, ular so'zlarni yaxshiroq eslab
bo'lgan eng bezovtalovchi element shovqin. qolishlari mumkin" degan xulosaga kelishadi.
Demak, agar kerak bo'lsa, o'qituvchi Chunki yangi so’zlarda yodlash, ularni
xotirada saqlash kuchli sabr talab qiladi.

162