Page 68 - 1-2019

Хорижий филология №1, 2019 йил

РАУФ ПАРФИ ШЕЪРЛАРИ БАДИИЯТИ

Холова Мафтуна Абдусаломовна,
СамДЧТИ катта ўқитувчиси, филология фанлари бўйича фалсафа доктори PhD

Калит сўзлар: Шоир шахси, шеърият, лирик қаҳрамон, лирик кечинма, бадиий
маҳорат, бадиий олам, ҳис-туйғу, илҳом, истеъдод, мавзу, ғоя.

Шеърият ҳамма кўриб турган машаққат чеккани сари овози яна ҳам
ҳодисанинг ҳеч ким пайқамаган жиҳатини кескир ва ишончли, шеърлари янгроқ ва
ҳис этиш, уни поэтик жиҳатдан мисраларга гўзал гиряга эврилди. У баъзан ошкора
жо этишдир. Худди шундай ҳаѐтнинг ҳеч ифодага имкон йўқлигидан сатрларини
ким пайқамаган, ҳис қилмаган ташбеҳлардан тиклади, баъзан яланғочлик,
жиҳатларини ўз ижодида акс эттирган жўн баѐн бадииятнинг кушандаси
шоирларимиздан бири Рауф Парфидир. эканлигини билганидан рамз ва
Рауф Парфи адабиѐтимизга дастлаб ѐмғир аллегориялар, образлилик тилида
садолари билан кириб келди. Унинг илк ҳақиқатларини парда ортида кўрсатди,
шеърлари дилга сурур бахш этгувчи ѐмғир муҳаббатини балоғат билан шафақда туриб
наволаридай ѐқимли, қор парчалари мисол изҳор қилди [4, 16]. Асқад Мухтор ―Шарқ
нафис, табиатнинг ўзидек жозибали эди. юлдузи‖ журналида шоирга оқ йўл тилаб
Шоирнинг: ѐзган сўзбошисида Рауф Парфи ҳеч
Ёмғир ѐғмоқдайди алла айтгандай, кимникига ўхшамаган овоз билан куйлай
Олтин доначалар сачратар ҳар ѐқ. бошлаганини эътироф этади. Лекин
Шамол ҳам гувиллар бетиним шоирнинг ижодидан ―айни пайтда унда
сойдай, Усмон Носир руҳини, Ҳамид Олимжон
Бир зум, севгилим, узоқларга боқ. сурурини, Чўлпон ғуссасини, Ойбек
Олислар турибди мунгли бир тусда, закосини туйиш мумкин‖ (Мирпўлат
Дарахтлар тўкмоқда маржон-маржон Мирзо) эди.
ѐш... Аввалги шеърларида туйғулар,
Паришон булутлар эса осмонда эҳтирослар дарѐси тўлиб-тошиб мавж
Қора қанотларин ѐзган қайғудош. урса, 80-йиллардан бошлаб асарларида
Рауф Парфи шеъриятига синчиклаб безовта Руҳ, Тафаккур туғѐнлари
назар соладиган бўлсак, ижодининг етакчилик қилади. Яна бошқачароқ
дастлабки паллаларида у кўпроқ айтганда, унинг тўнғич шеърлари интим
романтикага мойил ошиқ, япроқлар лириканинг нодир намуналари бўлса,
шивирини тинглай биладиган соҳир қалб кейинги ижодида фалсафий-интеллектуал
соҳиби, деразаси ѐнига қўнган ғариб ва йўналиш устуворлик касб этди.
паришон қушча ҳолига йиғлайдиган кўкси Яна жимлик. Яна сукунат.
тиниқ нозиктаъб шоирлигини шеърлари Тўлиб кетар ҳеч нарсадан дил.
тасвирлаб турибди: Ҳеч нарсадан бошланади гап.
Бир қушча деразам ѐнида Ҳеч нарсани сўзлар яна тил.
Ўтирар паришон ва ғариб. Қичқиради безабон хулѐ,
Йиғлайди, кўзлари ѐнади, Сукунатда қийналади жон.
Кўзлари иккита марварид. Ҳеч нарсани тан олмас гўѐ
Бир ажиб навога ўхшайди, Ҳеч нарсадан бошланган жаҳон [4,
Шоирга ўхшайди бир ҳассос. 222].
Мискин соз чалмоққа у шайдир, Шоирнинг шеърларида рамзийлик
Дардига бордир-ку бир асос [4, 119]. ҳукмрон эди. ―Рауф Парфи ҳар бир
Зулматда ѐруғликни қидириб йўлга шеърида одамнинг мураккаб руҳий
чиққан йўлчи шоир қанчалик заҳмат ва дунѐсидаги бирон ҳолатни тутиб олиб,

67