Page 26 - 4-2019

Хорижий филология №4, 2019 йил

Ғулом чиндан ҳам XX аср ўзбек шеърияти ўшанда қичитқи ўт босиб кетган, атрофи
ва насрининг йирик, бетакрор вакилидир. панжара билан ўралган ушбу мотамсаро
У ҳозирги замон ўзбек адабиёти ва маконнинг қабристон эканини мазкур
маданияти ривожига муносиб ҳисса черковнинг собиқ қавми Филипп Пирипп,
қўшган сўз санъаткоридир [1]. шунингдек, унинг рафиқаси
Макон ва инсон бир-бири билан Жоржиананинг оламдан ўтгани ва дафн
ўзаро боғланган. Бадиий асарда улар бир этилганини; ҳамда зикр этилганларнинг
хил таъриф ва хусусиятларни ўзида гўдак ўғиллари Александр, Бартоломей,
мужассамлайдилар. Масалан, асар Абраам, Тобиас ва Рожерларнинг ҳам
қаҳрамони конкретлаштирилиши, оламдан ўтиб дафн этилганини қабристон
табиийки, ўз орқасидан макон (жой) ортидаги тўғонлар, тепаликлар, зовурлар
конкретлаштирилишига олиб боради. билан кесишган, у ер-бу ерида моллар
Ч.Диккенс асарларида макон,табиат ўтлаб юрган қорамтир пасттекисликнинг –
манзаралари ушбу маконда яшаётган ботқоқлик; ортидаги сассиз қўрғошин
инсон ҳаёти унинг ғам-ташвишга тўла тасманинг –дарё; узоқдаги шамол уфуриб
ҳаёти тўғонлар, тепаликлар, зовурлар, турган ёввойи ҳайвон уясининг –денгиз;
ботқоқликлар, дарё, денгизлардаги буларнинг баридан даҳшатга тушиб, дағ-
даҳшатли, қўрқинчли ва аянчли ҳолатлари дағ титраб уввос торта бошлаган
тасвирланган. Ушбу Ч.Диккенснинг “Катта одамчанинг –Пип эканини кашф
умидлар” асаридан олинган парчада кичик қилгандим [2].(Рус тилидан Ш. Миноваров
Пип, яъни инсон ва макон тасвирланган. таржимаси).
Ours was the marsh country, down by Метафора (объективлик ва
the river, within, as the river wound, twenty субъективлик бирикмаси) Ч. Диккенс
miles of the sea. My first most vivid and ўхшатма (муқояса) ларининг аксарият
broad impression of the identity of things, қисмини ташкил этади: and that the small
seems to me to have been gained on a bundle of shivers growing afraid of it all and
memorable raw afternoon towards evening. beginning to cry, was Pip (Great
At such a time I found out for certain, that this Expectations, -р. 3) –Таржимаси:
bleak place overgrown with nettles was the ...буларнинг баридан даҳшатга тушиб, дағ-
churchyard; and that Philip Pirrip, late of this дағ титраб уввос торта бошлаган
parish, and also Georgiana wife of the above, одамчанинг –Пип эканини кашф
were dead and buried; and that Alexander, қилгандим..
Bartholomew, Abraham, Tobias, and Roger, Буларга қўшимча қилиб, инсон ҳис-
infant children of the aforesaid, were also туйғулари ва эҳтирослари оламидан
dead and buried; and that the dark flat олинган сўзларни келтирамиз: My first
wilderness beyond the churchyard, intersected most vivid and broad impression of the
with dykes and mounds and gates, with identity of things, seems to me to have been
scattered cattle feeding on it, was the marshes; gained on a memorable raw afternoon towards
and that the low leaden line beyond, was the evening. At such a time I found out for
river; and that the distant savage lair from certain, that this bleak place overgrown with
which the wind was rushing, was the sea; and nettles was the churchyard; and that Philip
that the small bundle of shivers growing Pirrip, late of this parish, and also Georgiana
afraid of it all and beginning to cry, was Pip wife of the above... - Таржимаси: Оламнинг
[5]. мазмун-моҳияти тўғрисидаги илк ва
Биз денгиздан йигирма милча арзигулик таассуротни рутубатли
нарида, буралиб оқадиган дарёнинг қуйи оқшомларнинг бирида олганман, деган
оқимида жойлашган ботқоқликлар фикрдаман, ўшанда қичитқи ўт босиб
ўлкасида яшардик. Оламнинг мазмун- кетган, атрофи панжара билан ўралган
моҳияти тўғрисидаги илк ва арзигулик ушбу мотамсаро маконнинг қабристон
таассуротни рутубатли оқшомларнинг эканини мазкур черковнинг собиқ қавми
бирида олганман, деган фикрдаман, Филипп Пирипп, шунингдек, унинг

25