Page 88 - 4-2016

Хорижий филология. №4, 2016 йил

КИМ МАНЖУННИНГ “ТЎҚҚИЗ КИШИНИНГ БУЛУТЛИ ТУШИ” РОМАНИ
БАДИИЙ ХУСУСИЯТЛАРИ

Сайдазимова У.Т.
Тошкент давлат шарқшунослик институти доценти

Таянч сўзлар: маданият, адабиѐт, қаҳрамон, сирхак, ҳақ-ҳуқуқлар, эркинлик,
конфуцийлик, кисэн-шоирлар.

XVII–XVIII аср корейс адабиѐтининг равишда изоҳловчи ўрта аср илму фанини
энг муҳим бадиий ютуқларидан бири янги ҳам тўла эгаллаб олган эди.
адабий жанрнинг аниқроғи, нафақат ―Сирхак‖ ҳаракати тарафдорлари
инсонни бадиий акс эттиришнинг янги аниқ фанларни ривожлантиришга
ѐндашув жиҳатдан алоҳида фарқ қилувчи, йўналтирилган амалий билимларни
балки ижтимоий фош қилувчи ўзлаштиришда конфуцийликдан ошкора
тенденциялари билан алоҳида ажралиб ажралмаган ҳолда бўлса-да, демократик
турувчи роман жанрининг юзага келиши йўналишдаги ғояларни қатъий илгари
ҳисобланади. Корейс тилида ѐзилган ана сурганлар. Инсоннинг шахс сифатида
шу жанр – илк кенг сюжетли асарлар жамиятда тутган ўрни ва роли, унинг
муаллифи – таниқли корейс адиби Ким жамият билан ўзаро муносабатлари
Манжун саналади. ҳақидаги масала улар учун ўта муҳим
Адиб ўзининг ―Тўққиз кишининг саналар эди. Улар ўрта асрларда адабиѐтни
булутли туши‖романини жамиятда янги маданиятнинг ва шахснинг шаклланишида,
ижтимоий муносабатлар пайдо бўла улардаги дунѐқарашнинг ўсиб,
бошлаган, ўзининг ижтимоий мақомидан ривожланишида муҳим роль ўйнайдиган
норози, фуқаролик ҳақ-ҳуқуқ ва туб асослар жумласига киритганлари аниқ
кафолатларининг сақланишини тинмай далиллар билан исботланган.
талаб қилувчи кишилар салмоғи ўсиб Адабиѐтнинг ролини маданиятнинг
бораѐтган бир паллада –XVII асрнинг муҳим бўғинларидан бири – умуминсоний
охирги йилларида ѐзди. Булар барчаси кадриятларни шакллантириш феномени
майда ва ўрта янбанларнинг хонавайрон сифатида тавсиф этаѐтиб, таниқли
бўлиши, мавжуд ҳукмронлик тадқиқотчи Ю.Кашчук қуйидагиларни
тартибларининг фаоллаштирилишидан таъкидлайди: ―Адабиѐт даъво қилинаѐтган
норози бўлган янбан гуруҳлари маданиятлилик маъносида эмас, ҳар бир
курашининг кучайиши туфайли янада образнинг мазмуний сиғимини
чуқурлашди. Бунинг оқибатида XVII аср кенгайтирувчи маънавий изчиллик,
ўрталарида ―аниқ билимлар учун‖ меросхўрликка асосан тўпланган хотира
чақириғини шиор қилиб чиққан «сирхак» маъносида ўта маданий соҳа
12
13
ҳаракати шаклланди. Бундай шиорнинг ҳисобланади‖.
кўтарилиб чиқилиши бежиз эмас эди. Айнан адабиѐт маданиятнинг асосий
Ўша давр корейс жамиятига хос таркибий қисми сифатида инсоннинг
бўлган конфуцийлик сохта, пуч билими қанчалик гўзал хилқат эканлиги, жамият
жамият ҳаѐтининг деярли барча конунларининг қанчалик адолатсизлиги,
жабҳалари, шу жумладан, мумтоз халқнингқанчалик азоб чекаѐтганлиги
конфуцийлик китобларини схематик ҳақидаги фикрларни ўкувчига етказиб
беради. Адабиѐтнинг инсоннинг ички

12 дунѐси, маънавий қадриятларига сингиб
Koreys adabiyoti (qadimgi davrdan - XX
asrning1950-yillarigacha bo‗lgan davr) Saydazimova
U., Cho So Yong, Kim V.N. va boshq. - Toshkent: 13 Кащук Ю. Возвращение перспективы//Вопросы
Istiqlol, 2015. литературы. – М., 1988. №1.
87