Sintaktik tuzilmalar paralelligi hodisasiga asoslangan takror axborotning katta qismini ifodalovchi bo‘laklar takrorlanishini taqozo etadi. Ellipsis hodisasi faollashuvida, albatta, o‘zaro munosabatga kirishayotgan tuzilmalarning miqdor jihatidan bir xil bo‘lishini talab qilmaydigan paralellizm yuzaga keladi[1]. Masalan:

• “Up – John brought me along”
• “Up – John – and – at – ‘em?” (R.Aldington. Death of a Hero).

Sintaktik takror lug‘atlar bir xil bo‘lishini talab qilmaydi:

“Why not? You can do some thinking by yourself. Work out some of your cases by the edge of waves” (C.Gordon. Let the Day Perish).

Nima qilardik? Gul teramiz. Qirlarga chiqamiz. Irmoqlardan kechib o‘tamiz... . (Sh.Xolmirzayev. O‘n sakkizga kirmagan kim bor?).

Elliptik tuzilmalarda takror yuzaga kelishining ko‘rib chiqilgan holatlari stilistik ifoda usullariga aylanadi. Ularning har biri asarning umumiy g‘oyasini voqelantirishga xizmat qiluvchi vosita vazifasini o‘tash qobiliyatiga ega. Elliptik  gaplarning stilistik maqomi ularning dialogik va monologik nutq tarkibida emotsional mazmunni ifodalashida namoyon bo‘ladi[2]. To‘plangan misollar tahlili elliptik tuzilmalar quyidagi emotsional holatlar ifodasi uchun xizmat qiladi:

1) suhbatdoshning so‘zlaridan g‘azabi kelganligini ifodalash uchun:

• You still love him.
• No such thing. The idea. Love a trator. (W.S.Maugham. Cakes and Ale).
• Qara, ukang kitob o‘qiyapti, — dedi u.
• Ukam... - Pichirladi Tilov va qayrilib darvoza tomon chopib ketdi. Darvozaxonada ko‘zini chaqchaytirib turgan qora to‘riqqa ro‘para bo‘ldi-yu, ho‘ngrab yubordi. (Sh.Xolmirzayev. O‘n sakkizga kirmagan kim bor?)

2) so‘zlovchining tushkun holatini ifodalash uchun:

They kill him. My baby son. (R.Aldington. Death of a Hero).

- Qani mening onam? Onam? (T.Malik. Alvido, bolalik!)

3) so‘zlovchining oldingi gap ta'sirida qo‘rquvga tushganini ifodalash uchun:

• “I want you to see Wegler.”

The colour drained from Berthe’s face.

• “See him?” (R.Aldington. Death of a Hero).
• To‘g‘risini!
• To‘g‘risini indallo so‘zlasam, — dedi va qiynalib to‘xtadi, — har bir gulning isi o‘z yo‘lig‘a. (A.Qodiriy. O‘tkan kunlar).

Ibrohimbek miyig‘ida jilmaydi.

- Uni a'lo hazrat jo‘natgan bo‘lsa-chi?

- A'lo hazrat? - To‘g‘aysari baqrayib qoldi. (Sh.Xolmirzayev. Qil ko‘prik).

4) so‘zlovchining hayratini ifodalash uchun:

• Elliot Templation speaking.
• Elliot? I thought you were in Paris (S.Maugham. The Rasor’s Edge).
• Kalvak o‘g‘limning aqlini o‘g‘irlab, pulini yemakchilar.
• Pulini yemakchilar? - deb kuldi Hasanali. - Marg‘ilonlik qudalaringizning davlati oldida biznikini yo‘q, desa bo‘ladir. (A.Qodiriy. O‘tkan kunlar).

5) hamsuhbatning replikasiga kinoyali munosabat bildirish maqsadida:

• I guess, I wasn’t listening.
• I guess, you weren’t. (M.Wilson. The Lovers).

- Men bilmayman.

- Bilmaysan. Bilmaysan. Hech bilmagansan. (Sh.Xolmirzayev. O‘n sakkizga kirmagan kim bor?).

6) suhbat istagiga qarshi chiqish, norozilik bildirish uchun:

• You can’t have a dry Martini in the middle of the meal.
• Can’t I? You wait and see. (S.Maugham. Christmas Holiday).

- Mirsalim bugun hech qayoqqa bormaydi.

- Mirsalimmi? Nega endi? (Shuhrat. Oltin zanglamas)

7) tinglovchida paydo bo‘lgan nafratli hissiyotni ifodalash uchun:

• “You won’t go and have a baby?” Elizabeth laughed scornfully. – “Have a baby? Of course, not” (R.Aldington. Death of a Hero).

- Xafa bo‘ldingizmi?

Shoira qo‘lini siltab tortib oldi.

-Xafa bo‘ldimmi? Keting, - dedi u hiqillab. Sherzod uning ko‘zlarida yosh aralash nafrat olovini sezdi.    (O‘.Hoshimov. Nur borki, soya bor).

8) so‘zlovchining oldin sodir bo‘lgan voqea haqida xayol surishi, o‘ylanib qolishidan xabar berish maqsadida:

• Now tell me what you are going to say about the Simple Lifers?
• The Simple Lifers? Oh, yes, I remember. (R.Aldington. Death of a Hero).

— Bir necha marta telefon qildim. Yo‘g‘akansan. Keyin bir o‘ris seni bu yerdan ketdi, deb aytdi.

-O‘ris? Ha, shunaqaroq. (U.Hamdam. Muvozanat)

9) elliptik tuzilma nutqiy harakatning emotsional bo‘yog‘ini kuchaytirish uchun ham qo‘llaniladi:

• They were ladies. Ladies. And they took off your hat before you dare speak to them (S.Maugham. Cakes and Ale.)
• O‘zbekistonni necha o‘nlab mamlakatlar tan oldi. Necha o‘nlab! Yusuf, ishon, bizga Mirazimboydek puldoru, - Said endi Mirazimning yelkasiga qoqib qo‘ydi, - senga o‘xshagan fidoyi kishilar judayam zarur. (U.Hamdam. Muvozanat)

10) oldingi replikada eslatilgan narsa-predmet va holatning ma'lum xususiyatlarini ta’kidlash uchun xizmat qiladi va bunda biriktiruvchi tuzilma o‘rnida kelayotgan elliptik gap emotsional mazmunni hosil qiladi:

“There is nobody upon earth who cares whether I live or die and I am glad of it. To be alone, icily alone. (R.Aldington. Death of a Hero).

Qurbon cho‘chib ketdi-yu, o‘zini darrov ho‘lga oldi» «Sinayaptimi?—deb o‘yladi.— Ayyor ekan, tulkidek ayyor! Iljayishi yomon... Nima desam ekan?» (Sh.Xolmirzayev. Qil ko‘prik)

11) nutqiy harakatning befarqligini va muloqotning rasmiy ruh olishini ifodalash uchun:

• I want to know that’s behind this business of Wegler’s …
• “Do my best”, said Loder with a laugh (S.Maugham. Christmas Holiday).

-Nima gunoh qildik, hamkasaba! – dedi u ichkari kirishi bilan yarim hazil, yarim piching qilib.

-Ko‘ramiz-da. – Qilich Valiyev Sirojiddinga imo qildi. (O‘.Hoshimov. Nur borki, soya bor).

Ravshanki, voqelikni idrok etayotgan shaxs ma'lum darajada atrofdagi narsa-hodisalarga munosabat bildiradi. Mazkur munosabat sub'ektiv, xususiy xarakterga ega bo‘lib, emotsiya, his-hayajon zamirida voqelanadi.

Ma’lumki, his-hayajon kishi ongiga va uning nutqiy xatti-harakatlariga ta’sir ko‘rsatadigan hodisadir. O‘zaro muloqotga kirishayotgan shaxslar buni his-hayajonsiz bajarishlari qiyin[3]. Nutqiy muloqotda samaraga erishish, xursandchilik va xafachilik kabi holatlarni izhor qilish emotsiyasiz kechmaydi. Shu bois tilshunoslar emotsiyani muloqot mazmuni markaziga joylashtirish harakatidadirlar.^[4]

V.I.Shaxovskiyning ta’rificha, emotsiya tilning kognitiv asosida turadi va shunga binoan lisoniy faoliyat ratsional, oqilona bo‘lish bilan bir qatorda emotsionallikka moyil.^[5] Zotan, ratsionallik, emotsionallik, obrazlilik va bahoni konsept tarkibida bir-biridan ajratish qiyin va bularning barchasi yagona konseptual maydondan o‘rin olib kommunikativ qiymatga ega bo‘ladi.^[6] Shunday qilib, his-hayajon inson faoliyatida yetakchi o‘rinda turadi, uni u yoki bu turdagi harakatga undaydi. Demak, inson va uning his-tuyg‘ulari “ob'ektiv borliqning alohida qismi, ya'ni dunyo manzarasini aks ettiradi, boshqa tomondan ular olamning lisoniy manzarasini shakllanishiga ishtirok etadi. Bunda emotsiya voqelikni tasvirlashning muhim shakli sifatida namoyon bo‘ladi”.^[7]

His-hayajonli holatda beriladigan baho umumiy tajribaga asoslanadi va shu tufayli ma’lum bir guruhdagi shaxslar uchun qiymatga ega. Inson faoliyati uning qiziqishi, ehtiyojiga qay darajaga mos kelishiga nisbatan emotsiya jarayonlari ijobiy va salbiy baholanishi mumkin. Ushbu turdagi munosabatlar zamirida hissiyot tug‘iladi. Hissiyot bitta ijtimoiy guruhga oid shaxslarda mos kelib, umumiy  xususiyatlarga ega bo‘ladi hamda lisoniy birliklar vositasida voqelanadi. Insonning bilish faoliyati natijasi bo‘lgan emotsiya nutqiy tuzilmalarning mazmunidan joy oladi. Bunday tuzilmalar emotsional baho darajasiga qarab, bir-biridan farqlanadi. Emotsionallik aslida nutqiy tuzilmaning xususiy ma’nosi sifatida shakllansa-da, ma'lum sharoitlarda boshqa ma’no bo‘laklaridan ustunlik qiladi va oqibatda u yoki bu nutqiy tuzilmada emotsionallik asosiy xususiyatga aylanadi. Shu jumladan, elliptik gaplarda ham emotsionallik asosiy ma’no bo‘lagi bo‘lishi tez-tez kuzatiladi.