Page 76 - 1-2018
P. 76

Хорижий филология. №1, 2018 йил


            hamma vaqt darsni ularni sal maqtagan holda         To‘g‘ri boshlash uchun barcha muloqot talab
            tugatishingiz kerak;                                qiladigan  o‘yinlar  tuzatishlar  talab  qiladi  va
                  -ba‘zi pastroq o‘zlashtiradigan talabalar     malaka ham mavjud bo‘lishi kerak;
            uchun  ba‘zi  dialog  va  masalalar  zerikarli  va        -tushuntirish  o‘rniga  ko‘rsatish  ma‘qul.
            tez charchatadigan bo‘ladi, shuning uchun bu        Ko‘rsatib  berish  orqali  ko‘proq  vaqt  ketsa
            hikoya dialoglarni qisqaroq saqlashga harakat       ham  bir  necha  so‘zlar  ifodasidan  ko‘ra  uni
            qiling.  Darslarni  cho‘zish  o‘rniga  ularga       ko‘rib tushunish yozma yoki eshitishdan ko‘ra
            shakl-mazmun bering, aks holda ular zerikib,        samaraliroq.  Bir  o‘quvchi  bilan  shug‘ullanib
            charchab qolishadi.                                 unga  qo‘shimcha  yana  2  ta  o‘quvchini  oling
                  O‘quvchilar shaxsiyati:                       va  keyin  yana  2  ta  o‘quvchi  bilan  tekshirib
                  -siz  ishtirokchilardan  bir  xil  aktiv      ko‘ring. Guruhda  yoki 2 kishi bilan ishlagan
            bo‘lishlarini kutasizmi?                            bir  necha  daqiqa  butun  sinfning  yarmi  bilan
                  -muttasil  gapirtirish  o‘rniga  masalalar    o‘tkazgan 20 daqiqadan afzalroq, chunki ular
            yechishga ruxsat berasizmi?                         bir-biri  bilan  o‘z  tilida  gaplashib  masalani
                  -sizda bir nechta tortinchoq o‘quvchilar      bajarish uchun ishonchlari bo‘ladi;
            bormi?                                                    -tilni   o‘rganishga    tayyorlaydigan
                  Yechimi:                                      masalalarni  hamma  vaqt  oldindan  tayyorlab
                  -biz      hammamiz         o‘zimizning        qo‘ying,  qaysikim  ularga  qiyin  masalalarni
            shaxsiyatimizni  chet  el  darsida  ko‘rsatamiz.    hal  qilishda  yordam  beradi.  Oldindan
            Ba‘zi  odamlar o‘z ona tilisidan ko‘proq chet       rejalashtirilgan   masala   yozilgan   gaplar
            tilida  gapirishadi.  Buni  shundayligicha  qabul   bo‘lishi  yoki  savollar  bo‘lishi  mumkin  va
            qiling     va    tortinchoq     o‘quvchilarni       uning  sherigidan  biror  masala  bilan  bog‘liq
            gapirtirishga majburlamang;                         narsa  haqida  so‘rashi  mumkin.  Bu  ularning
                  -tortinchoq  bolalarga  guruhga  qo‘shilib    o‘zlarini  yaxshi  his  qilishlariga  sabab  va
            guruhdagi masalalarni hal qilishda ishtirokini      kayfiyatini buzmaydigan omil;
            ta‘minlang.  Esdan  chiqarmang  gaplashish  bu            -ularning darrov gapirishlarini kutmang.
            eshitish  va  tushunish  orqali  amalga  oshadi.    Ular  sizning  ixtiyoringizda  40  daqiqa
            Ba‘zi  tortinchoq  bolalar  ko‘p  gapiradigan       bo‘lishadi  yoki  eng  kami  15  daqiqa,  chunki
            bolalardan ko‘ra ko‘p narsani tushunishadi;         o‘qish,  yozish,  eshitish  va  fikrlashga  ketadi.
                  -masalani  hal  qilish  uchun  talaffuzi      Ularni  gapirtirishga  harakat  qiling,  lekin
            yaxshi        rivojlangan       o‘quvchilarga       shoshilmang!
            e‘tiboringizni     qarating.     Qo‘shimcha               O‘quvchilarni to‘g‘ri joylashtirish:
            mashg‘ulotlarda  tayyorgarlik  uchun  ularning            -ular sizni yaxshi eshita oladimi?
            muhimligini esdan chiqarmang;                             -ular  o‘z  sheriklari  bilan  gaplasha
                  -ba‘zi  bolalar  aktyorlik  darsini  yomon    olishadimi?
            ko‘rishadi.  Bu  odatiy  hol,  ularning  bunday           -ular sinfda to‘qnash kelganda o‘zlarini
            darslarga  majburlamang.  Masala  shartini          yo‘qotib qo‘yishmaydimi?
            almashtiring;                                             Xulosa      qilib     aytganda,     bu
                  -sizda  yaxshi  mavzu,  to‘g‘ri  yo‘nalish,   yo‘nalishlarning asosiy maqsadi talabalarning
            qiziqishi  bor  o‘quvchilar  borligi  uchun  siz    faqat  tinglashi  emas,  balki  bilimlarni
            ular  qachon  bir-biri  bilan  gaplashishni         o‘zlashtirishda bevosita ishtirokini ta‘minlash
            boshlashini  sabrsizlik  bilan  kutayapsiz.         orqali  ta‘lim  jarayonining  samaradorligini
            To‘xtang!  Dam  oling,  ehtiyotkorlik  bilan        oshirishga qaratilgan.
            tayyorgarlik  bosqichini  o‘rganib  chiqing.

                                                         Adabiyotlar

                  1.  O‘zbekiston Respublikasi ―Ta‘lim to‘g‘risida‖gi Qonuni 29 avgust 1997 yil qabul qilingan.
                  2.   ―Kadrlar  tayyorlash  milliy  dasturi‖  O‘zbekiston  Respublikasi  1997  yil  29  avgust    qonuni
            bilan  tasdiqlangan.  O‘zbekiston  Respublikasi  Kadrlarni  tayyorlash  milliy  dasturi  9  aprel  2007  yil
            O‘RQ 87-sonli qonuniga muvofiq o‘zgartirish kiritilgan.



                                                            75
   71   72   73   74   75   76   77   78   79   80   81