Page 73 - 1-2018

Хорижий филология. №1, 2018 йил

XORIJIY TILLARNI O‟QITISHDA YUQORI SAMARADORLIKKA
ERISHISH METODLARI

Kipchakova Sanobar Bahriddinovna,
Samarqand iqtisodiyot va servis instituti o‟qituvchisi

Kalit so‟zlar. metod, innovatsiya, pedagogik texnologiya, o‟qitish, ma‟lumot, fikrlar,
vazifalar, o‟yinlar, tayyorlanish.

Ko‘pgina olimlar va professorlarning Bugungi kunda xorijiy tillarni o‘qitish
ilmiy va amaliy izlanishlaridan kelib chiqqan metodologiyasida muhim o‘zgarishlar yuz
holda aytish mumkinki, bugungi kunda bermoqda. O‘qitish metodikasini
xorijiy tillarini o‘qitishda eng samarali usul rivojlantirish yo‘llari chuqur tahlil va
innovatsion texnologiyalardan foydalanish yangicha yondashuvni talab etadi. Ta‘lim
usuli deb topilmoqda. Pedagogik jarayonida asosiy e‘tiborni konstruktiv,
innovatsiyalar bu pedagogika tizimi ichidagi ratsional va innovatsion o‘qitish
o‘zgarish bo‘lib, o‘quv-tarbiyaviy ishlar metodlarining samaradorligiga erishishga
jarayonini, natijalarini va kechishini qaratishni taqozo etadi.
yaxshilashga qaratilgan bo‘ladi. Xorijiy Xorijiy tillarni o‘qitishdagi innovatsiya
tillarini o‘qitishdagi pedagogik innovatsion nafaqat maqsad, mazmun, metodlar, darsni
texnologiyalar bu talabalarning tizimli, ijodiy tashkil etish va uni boshqarish tizimidagi
fikrlashini va ijodiy topshiriqlarni bajarishda o‘zgarishlar bilan, balki ta‘lim va ma‘lumot
nostandart g‘oya-fikrlarni bildirish berish jarayonini tashkil etishda o‘qitish
qobilyatlarini shakllantirishga qaratilgan faoliyati uslublaridagi o‘zgarishlar bilan uzviy
texnologiyalar bo‘lib, bu yangi bog‘liq.
texnologiyalarga yangi ishlab chiqarish Xorijiy tillarni o‘rganishning turli xil
omillariga tadbiq etilgan yangi bilimlardan uslublari mavjud. Har xil o‘quvchilar turli xil
foydalanish yo‘li bilan ehtiyojni qondirishga usulda o‘rganishni xohlaydilar. Bu turli xil
qaratilgan harakat va bunday harakat natijasi usullar uslublar deb ataladi.
innovatsiya ekanligi hammamizga ma‘lum. O‘qitish uslubi bu – insonning qaysi
Bunga qo‘shimcha holda shuni aytish holatda yaxshi o‘qishi, yaxshi tushunishi va
mumkinki, darsni slaydlar va videoshoular yaxshi eslab qolishidir.
asosida olib borish o‘quvchining darsni tezroq O‘quv uslubining 4 ta turi mavjud:
va osonroq anglab olishiga yordam beradi. 1. Ko‘rish
Agar e‘tibor bergan bo‘lsangiz o‘quvchilar 2. Eshitish
videoshoularni ko‘rgandan keyin o‘zlarining 3. Xatti-harakat
og‘zaki nutqlarini xuddi o‘sha 4. Hissiy
so‘zlovchinikiga o‘xshatishga harakat 1. Ko‘rish uslubi – ishtirokchilarga
qiladilar. Avval taqlid, keyin esa o‘z (o‘quvchilarga) yangi ishoralarni ko‘rish
yo‘nalishlariga ega bo‘ladilar. Ayniqsa orqali o‘rganish imkonini beradi. Rasmlar,
an‘anaviy ta‘lim shaklidan chekingan holda diagrammalar va muhim axborotlarni doskada
ushbu tizim talabalarga mustaqil fikr bildira yozish orqali o‘quvchilarga yangi g`oyalar va
olish, talabaning nutqiy faoliyatini oshirish, axborotlarni ko‘rish orqali eslab qolishlariga
kafolatlangan natija olish, tarbiya va o‘qitish yordam beradi.
o‘rtasidagi ziddiyatni farqlay olish imkonini 2. Eshitish uslubi – eshituvchilar yangi
beradi. Xorijiy tillarni o‘qitishda inovatsion axborotlarni eshitish orqali o‘rganishni
texnologiyalardan foydalanish tizimi bu bilim, ma‘qul ko‘radilar. Qisqa leksiyalar, axborotni
ko‘nikma va malakalarning birlashuvi yuz qo‘shiq orqali eshitish yoki berilgan axborotni
bergan o‘zgarishlarda ham barqaror bo‘lib qayta eshitish o‘quvchilarga yangi narsalarni
qoladigan tizimdir. eslab qolishga yordam beradi.

72