Page 48 - 1-2019

Хорижий филология №1, 2019 йил

адабиѐтларга ҳар турли ҳаволалар билан Олимжондан шеърни қандай ѐзиш
лиқ тўла. Уларда Навоий, Бобур, Зебунисо, сирларини қунт билан ўрганди.
Байрон, Шекспир, Пушкин, Некрасов, ―Мен ўша пайтларда: ―Столга ўтирди
Цветаева, Миртемир, Ҳ.Олимжон, Ойбек дегунча ѐзаверади. Қайдан бу куч, илҳом?‖
ва бошқа кўплаб санъаткорларнинг ѐрқин деб таажжубланардим. Энди билсам,
сиймолари қад кўтарган. Турфа хил жаҳон, рус ва ўзбек мумтоз, замонавий
реминисценцияларда шоиранинг ўзидан адабиѐтини ўқиш, ўқибгина қолмай,
аввалги ва замондош ижодкорлар уларни таҳлил қилиш, фикрларини ѐн
санъатини юксак эҳтиром билан қабул дафтарига ѐзиб қўйиш, халқ оғзаки ижоди
қилиши ҳам, улар билан ижодий билан астойдил шуғулланиш – бу
баҳслашишлари ҳам, айрим машғулотларнинг бари шоир ижоди учун
стереотипларни хушламаслиги ҳам доимий озиқ бўлиб турган экан. Ҳамид
билиниб туради. Олимжон шунча ишлар орасида менга ҳам
Адабий таъсир, ўзаро ижодий астойдил ѐрдам берар эди. Ёшман, баъзан
ҳамкорлик ҳақида гап кетар экан, аввало менга сонсиз китоблар, қоғозлар ичида
Зулфиянинг ҳассос шоира бўлиб кўмилиб ўтириш ѐқимли туюлмасди.
шаклланишида алоҳида из қолдирган Бундай пайтларда у мени илҳомлантириш
Ҳамид Олимжонни эслаш жоиздир. йўлларини топарди. Эсимда, бир гал
Зулфия шоир билан бирга кечган бахтиѐр Самарқанд сафаридан ўзи билан Раъно
йилларда ҳар қандай истеъдод доимий Узоқованинг шеърларини олиб келди.
меҳнат туфайли чархланиб бориши, Таъсирчан жойларини ўша кечадаѐқ ўқиб
ҳақиқий санъаткор буюк меҳнат берди. Сўнг: ―Кўряпсизми, аѐлларимиз
интизомига эга бўлиши лозимлигини қандай ѐза олади? Фақат жасорат, ирода
кўрди. Ҳамид Олимжон ҳар қандай керак, – деди-да, секингина қўшиб қўйди.
шароитда ҳам эрта билан соат 6 дан 11 га – Биласизми, сиз яхшироқ ѐза оласиз! Бу
кадар уйда ижод билан шуғулланар, сўнг суҳбат менга катта туртки бўлди‖.
ҳали сиѐҳи қуримаган асарини овоз Зулфия Ҳамид Олимжон таъсирида
чиқариб ўқир ва унинг қандай ўзбек, жаҳон ва рус мумтоз шоирларининг
жаранглашини текшириб кўрар эди. шеърларини мутолаа қилди. Уни, хусусан,
Зулфия ўзининг ҳар бир шеърини Пушкин, Тютчев, Фетнинг мусиқий равон
унинг назаридан ўтказар, аммо Ҳамид мисралари, айниқса, ром этди. У, марҳум
Олимжон бу шеърларга қалам урмас, адабиѐтшунос Адҳам Акбаровнинг
балки улардаги кучли ва кучсиз гувоҳлик беришича, Афанасий Фетнинг
сатрларини кўрсатар, тушунтирар эди. ―Салом билан келдим сенинг ѐнингга…‖
Зулфия Ҳамид Олимжон билан бўлган шеърини ўқиш билан эрта тонгда севимли
шундай суҳбатлардан кейин шеър ѐзган, ѐрини уйғотадиган бўлди. Ўша кунларда
шеърлари босилиб чиққан ҳар қандай Зулфия қуѐшнинг илк нурлари билан
киши ҳам шоир бўла олмаслигини, шоир турибоқ Фетнинг ушбу сеҳрли
бўлиш учун эса дунѐни ўзгача кўриш ва мисраларини рус тилида баланд овоз билан
идрок этиш зарурлигини тушунди. ўқир ва унинг қўнғироқдек янгроқ ва
Улкан шоир, нодир инсоний ѐқимли овози дилнавоз тонг отганлигини
фазилатлар соҳиби Ҳамид Олимжон англатар эди.
Зулфияга, ҳамма нарсада ўрнак бўлди. Я пришел к тебе с приветом,
Зулфия ундан фикрлаш, меҳнат қилиш ва Рассказать, что солнце встало,
шеър ѐзишни ҳам, дўстларга меҳрибон, Что оно горячим светом
душманга эса шафқатсиз бўлишни ҳам По листам затрепетало.
ўрганди, унинг ижод мактабида таълим Рассказать, что с той же страстью,
олди. Ҳамид Олимжон шу маънода Зулфия Как вчера я пришел снова.
қалбига уйғун ҳамроҳ ва сезгир Что душа все так же счастью
маслаҳатчи бўлди. Қалбида шеърият И тебе служить готова…
булоғи кўз очаѐтган ѐш шоира Ҳамид

47