Page 14 - 2-son-2018-yil
P. 14

Хорижий филология                                                                        №2, 2018 йил


            ҳамда     тилни     ўрганиш      даражасини         ўрганилаётган  хорижий  тилнинг  баъзи
            оширишга хизмат қилади.                             аспектларини  талабанинг  она  тилидаги
                  Ўрганиладиган  хорижий  тилда  кўп            маълумотлар  билан  қарама-қарши  қўйиш
            учрайдиган     мақолларни      ўрганиш     ва       орқали  амалга  ошириладиган  усулни
            улардан  фойдаланиш  талабаларга  ушбу              ифодалайди.  Бундай  маълумотлар  одатда
            мақолларнинг  она  тилидаги  муқобил–               ўқитувчи  томонидан  берилади,  лекин
            ларига       қанчалик       ўхшаш        ёки        талабалар  бу  ҳолатларни  ўзлари  кўрсатиб
            ноўхшашлигини  тушунишда  катта  ёрдам              беришларини       талаб    қилиш      орқали
            беради.  Шунингдек,  бу  ҳолат  тили                самарали  натижага  эришиш  мумкин.
            ўрганилаётган  мамлакатнинг  тарихи  ва             Бундай  ҳолда  талабаларнинг  берилган
            маданий  ўтмиши  ҳақида  тасаввур  ҳамда            топшириқ  бўйича  маълумот  топишга
            билимга  эга  бўлишга  ёрдам  беради.               масъуллиги  ошади  ва  шу  билан  бирга,
            Мақоллар      ёрдамида     хорижий     тилни        уларда тадқиқот олиб бориш ёки мустақил
            ўрганишда  тиллар  ўртасидаги  маданий              ўрганиш имконияти пайдо бўлади. Талаба
            ўхшашлик  ва  ноўхшашликларни  тадқиқ               берилган  топшириқлар,  яъни  ўргани–
            қилиш      имконияти       пайдо     бўлади.        лаётган  тил  маданиятига  хос  тадқиқот
            Шунингдек,        миллий       қадриятларни         бўйича  қисқача  баён  ёзиши  ёки  тақдимот
            ифодаловчи  мақолларни  ҳар  иккала  тил            тайёрлаши       мумкин.      Ушбу       тили
            қиёсида  ўрганиш  энг  самарали  усул               ўрганилаётган мамлакат маданияти орқали
            ҳисобланади.                                        талабалар  маҳаллий  ва  маданий  урф-одат
                  Хорижий  тилни  ўрганишда  ролли              ҳамда  анъаналарни  қиёслаб  ўрганиши
            ўйинлар  ўзига  хос  ижтимоий-маданий               мумкин.  Замонавий  компьютер  техноло–
            аҳамият касб этади. Бинобарин, ижтимоий-            гиясидан      фойдаланиш        ҳам     тили
            маданий     ёндашув     янгича    замонавий         ўрганилаётган     мамлакат     маданиятини
            усуллардан  бири  бўлиб,  унинг  асосий             ўзлаштиришда       катта    ёрдам    беради.
            мақсади  тил  ўрганувчини  маданиятлараро           Компьютер ҳамда хорижий тил дастурлари
            мулоқотга  тайёрлашга  хизмат  қилади.              ўқувчига  материаллар  устида  мустақил
            Ролли  ўйинлар  маданий  хулқ-атвор  ва             ишлаш  имкониятини  беради.  Интернет
            мулоқот     намуналарини      ўзлаштиришда          тизими  орқали  ўқувчи  ўзига  зарур  бўлган
            жуда  маҳсулдор  ҳисобланади.  Масалан,             ҳар  қандай  материалларга  эга  бўлиши
            маданиятлараро  тушунмовчиликни  келти–             мумкин.     Бундан    ташқари,     талабалар
            риб      чиқарадиган      бирор      воқеани        интернет  манбалари  ёрдамида  турли  хил
            саҳналаштириш  мумкин.  Шу  орқали                  мавзудаги  маданиятни  акс  эттирувчи
            талабаларнинг      шунга     ўхшаш       реал       маълумотларни  олиш,  хорижий  тилда
            муаммоларни        енгиб     ўтишга      хос        ўқиш  ва  луғат  бойлигини  ошириш  каби
            талабаларнинг     мулоқот     стратегиясини         тил  компетенцияларини  мустаҳкамлаш
            ривожлантиришга        имкон      яратилади.        ёрдамида маданий билимларини оширади.
            Талабаларнинг  бу  каби  изланишлари  ва                  Хулоса  ўрнида  таъкидлаш  жоизки,
            маданий         саҳна       кўринишларини           талаба хорижий тилни мукаммал эгаллаши
            рағбатлантириш  ҳам  ўрганилаётган  тил             учун  тил  ва  маданиятни  узвийликда
            маданиятини  ўзлаштиришга  катта  ёрдам             ўрганиши  мақсадга  мувофиқдир.  Тил
            беради.  Хорижий  тилни  ўрганишдаги  бу            ўрганувчи      қанчалик     кўп     маданий
            каби     ролли    ўйинлар     Г.Тейлор     ва       тушунчаларни  ўзлаштирса,  шунчалик  кўп
            Ж.Соренсонлар  таърифига  кўра  “маданий            кучли билимга эга бўлган, рақобатбардош
            капсулалар”     деб    аталади    (Г.Тейлор,        мутахассис бўлиб етишади.
            Ж.Соренсон,       1961).     Бу     тушунча

                                                         Адабиётлар:
                  1.  Allison S. R., ViningC. B. Native Americanculture and language. 1999, Bilingual Review,
            24,193-207.




                                                            13
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19