Page 42 - 2-сон 2019 йил
P. 42
Хорижий филология №2, 2019 йил
йўллари хақида фикр юритамиз. Ушбу прагматик таржимага эришиш, миллий
китобда миллий қадриятларимиздан бири қадриятни таржима тилида ҳам сақлаб
бўлган ―куѐвнавкар‖ сўзига дастлаб, эътибор қолиш таржима жараѐнида ўзига хос
қаратамиз. Ушбу сўз синтактик жиҳатдан қийинчилик туғдиради. Белбоғ сўзи
икки ―куѐв‖ ва ―навкар‖ сўзларининг иштирок этган қуйидаги жумлага эътибор
қўшилишидан ҳосил бўлади. Ушбу сўз қаратсак. Нозим Зуҳранинг бошини аста
иштирок этган қуйидаги гапга эътибор силаб, ўз кўз ѐшини белбоғи учига артди.
қаратамиз: Унинг нигоҳи куѐвнавкарлар Ушбу гап инглиз тилига қуйидагича
ичидан Тўра акани топди(Ёшлик). Ушбу гап таржима қилинади: Nozim caressed Zuhra‘s
миллий қадриятни англатувчи куѐвнавкар head slowly and rubbed tears with his
қўшма сўзи қатнашгани билан belbog‘.Ушбу гапда иштирок этган белбоғ
аҳамиятлидир. Ушбу гап инглиз тилига сўзини юқорида олимлар томонидан таклиф
қуйидагича таржима қилинади: She looked at этилган тасвирий эквивалент усулида
groomsmen and found Tura aka among them. таржима қилинди. Агар таржимон ушбу
Куѐвнавкар сўзи инглиз тилидаги сўзни инглиз тилида эквивалент сифатида
groomsman сўзига эквивалент бўлади. Бу belt билан таржима қилса, миллий қадрият
ерда биз Ҳарвей томонидан миллий сақланиб қолинмайди. Чунки, белбоғ сўзи
қадриятга оид сўзларни таржима қилиш инглиз тилидаги belt сўзига эквивалент бўла
учун таклиф этилган таржима усулларидан олмайди. Belt ўзбек тилидаги камар сўзини
вазифавий эквивалент таржима муаммосини англатиши мумкин. Ваҳоланки, камарнинг
бартараф этади деб ўйлаймиз. Чунки, учи билан кўз ѐшини артиб бўлмайди. Бу
ЎТИЛда куѐвнавкар сўзининг ―тўй ҳолатда таржимондан сўзнинг лексик-
маросимида куѐв билан бирга бўлувчи семантик ва лингвокультурологик
жўралар‖ маъноси мавжуд. Oxford Advanced хусусиятларини тўғри тушуниш талаб
Leraner‘s Dictionary луғатида эса groomsman қилинади. ЎТИЛда белбоғ сўзининг
сўзига қуйидагича таъриф берилган: a friend қуйидаги маънолари мавжуд: 1. Белга
of the bridegroom at the wedding, who has боғланадиган, тўртбурчак рўмол шаклидаги
special duties. Бундан кўриниб турибдики, бу гулли ѐки гулсиз, четлари тикилган мато
сўз икки тилда вазифаси жиҳатидан бир- парчаси қийиқ, қийиқча. 2. Умуман, белга
бирига эквивалент бўла олади. Куѐвнавкар белбоғ каби боғланадиган нарса. 3. Ҳар
сўзининг миллий қадриятни англатувчи сўз нарсанинг ўрта белидан ўтган фаразий чизиқ
бўлишига сабаб эса, халқимиз бу сўз билан ѐки ҳалқа; экватор. Belt сўзининг эса Oxford
боғлиқ бир неча қадриятларимизни амалга Advanced Learner‘s Dictionary луғатида
оширади. Тўй маросимларимиз билан қуйидагича маънолари бор: 1. Long narrow
боғлиқ анъаналарга кўра, никоҳ куни кечки piece of leather, cloth, etc. that you wear around
пайт куѐв ўз яқин дўстлари билан ясан-тусан the waist. 2. A continuous band of material that
қилиб, қутловлар остида тўйхонадаги moves round and is used to carry things along
оқсоқоллар дуои-фотиҳаларини олиб, келин or to drive machinery. 3. An area with particular
уйига ―куѐвнавкар‖га борадилар. Куѐв ўз characteristsics of where a particular group of
дўстлари қуршовида, карнай-сурнай ва people live. 4. An act of hitting sth/sb hard.
турли қийқириқлар садоси остида йўлга Демак, миллий қадрият маъносини
тушади. Ушбу амаллар фақат тўй англатувчи белбоғ қўшма сўзининг бош
шодиѐнасини англатибгина қолмай ѐвуз маъноси ЎТИЛдаги биринчи маъноси
кучлар, инсу жинслардан сақловчи ҳисобланади. OSLD луғатидаги бунга яқин
афсунгарлик воситаси ҳам саналган. маъноси биринчи ва иккинчи маъноси
Куѐвнавкарлар дастурхон тузалган келин ҳисобланиб, кўпроқ ўзбек тилидаги камар
уйининг хонасига киришида остонага сўзига тўғри келади. Таржима жараѐнида
пояндоз ѐзилган. белбоғ сўзининг эквиваленти қилиб, Belt
Тилимизда яна миллий қадриятни сўзининг олиниши таржимоннинг хатога
англатувчи белбоғ қўшма сўзи мавжуд йўл қўйиши ва миллий қадрият маъносини
бўлиб, бу сўзни таржима қилишда йўқотишига олиб келади. Бундай ҳолларда
41
