Page 88 - 2-сон 2019 йил
P. 88
Хорижий филология №2, 2019 йил
сил] - поднимаясь, 아리아리랑 [али-али- қуйидаги равишлар мисолида қайд этиш
ланъ] – корейсча миллий ашула. Ўрта: мумкин: 1) жўналиш ва восита
қўшимчалари 밖+에 [으로] [пакк+э/ыло] –
푸드득 [пху-ты-тык] -(қанотларни қоқиш
ташқарида фақат, 뒤+에[으로] [тви-
овози). Орқа: 푸드득 [пху-ты-тык] –
қанотларни қоқиш овози. Ва яна 사르르르 л/ыло о] – орқада, кейин, сўнг, 전+에
[са-лы-лы-лы] – бирор ниманинг ўз-ўзидан [чό н-э] –илгари аввал, 밑에 [митх-э] –
ривожланиши, 따르르릉 [тта-лы-лы- паст пастда 아래 +에 [алэ+э] – қуйи,
лынъ] – телефон қўнғироғи овози каби паст пастда, тубанда, 후방+에[으로]
сўздаги такрор қисмнинг чўзилиб келиши
натижасида ясалган равишларни ҳам [ҳупанъ+э/ыло] – орқага тисарилиш
кузатишимиз мумкин (고영근∙구본관. орқага, орқа томонга,하부+에 [ҳапу+э] –
2011:242). пастки қисм пастда, 이전+에 [ичό н+э]
Булардан ташқари ўзбек ва корейс
тилларида келишик шаклидаги от, сифат, – илгари аввал; 2) 저쪽+으로
сон ва олмошлардан иборат тублашган [чό ччок+ыло] – ана у томон нарига,
содда равишлар ҳам мавжуд. Бу гуруҳга четга, 가꾸다+로=가꾸로 [каккута+ло] –
мансуб равишларнинг келишикли сўз
шакллар экани уларнинг ҳаракат етиштирмоқ аксинча, 뒤집다+어
белгиларини ифодалаш мақсадида ҳосил [어서] =뒤집어/뒤집어서 [твичип+ό ] –
қилинган нутқий фрагментлар
адвербиализацияси асосида ҳосил остин-устин қилмоқ тескари,
бўлганидан дарак беради. Шу хусусиятига тескарисини; 3) 이+에 [и+э] – бу
кўра, мазкур гуруҳга мансуб равишларни бунинг кетидан, 그+야 [кы+я] –у ҳа
функционал-семантик транспозитлар
сифатида ажратиш мумкин. Хусусан, ўзбек албатта 4) 함께 [ҳан пкый- (дан келиб
тилидаги: 1) жўналиш, ўрин-пайт, чиқиш чиққан) ] - бир вақт биргаликда, 셋으로
келишигидаги отлар: орага, орада, орадан,
тубдан, тонгдан, тонгда, орқадан, орқага, [пакк+э] – уч рақами учга, уч қисмга
четдан, четга, четда; 2) жўналиш, ўрин- кабилар шулар жумласидандир (임호빈
пайт, чиқиш келишиги шаклидаги 2005:101).
сифатлар: узоққа, узоқдан, узоқда, яқинда, Хуллас, ўзбек ва корейс тилларида
яқиндан, яқинга, чиндан, пастдан, қуйига, транспозицион кўчиш асосида вужудга
қуйида, ѐлғондан; 3) ўрин-пайт, чиқиш келадиган бундай туркумлараро кўчиш
келишиги шаклидаги кўрсатиш ҳодисаларини қиѐсий тавсифлаш энг
олмошлари: унда- бунда, ўшанда, шундан, аввало тилларнинг генетик алоқасини
бундан; 4) жўналиш, ўрин-пайт, чиқиш белгилашда, шунингдек, ушбу тилларни
келишиги қўшимчаларини олган бир сони: қиѐслаб ўқитишда муҳим аҳамиятга эга
бирдан, бирга, бирда кабилар ана шундай бўлади.
типдаги транспозитлар сирасига киради.
Худди шундай функционал-семантик
транспозитларни корейс тилидаги
Адабиѐтлар:
1. Азизов О., Сафоев А. Ўзбек ва рус тилларининг қиѐсий грамматикаси. Т.,1986.
(Azizov O., Safoev A. Uzbek and Russian comparative grammar. T., 1986.)
2. Апресян Ю.Д. Лексическая семантика. Синонимическая средства языка. -М.,1974.
(Apresyan U.D. lexical semantics. Synonymous language means.-M., 1974.)
3. Асадов Т. Сўз туркумлари тизимида равиш. НДА. Тошкент, 2009.(Asadov T.
Adverb in the system of parts of speech. НДА. Tashkent, 2009.)
87