Page 24 - 3_2019

Хорижий филология №3, 2019 йил

америка ва япон-америка адабиѐти ишланишидир [1.20]. Мавзу жиҳатдан
антологияси (The Big Aiiieeeee! An яқинликдан ташқари Осиѐ-америка
Anthology of Chinese American and Japanese адабиѐти матнларини бирлаштурувчи
American Literature, 1991)‖ яратилган. 1990 хусусиятлардан бири гендер ѐндашувдир.
йиллар ва ҳозирги кунгача Осиѐ-америка ―Осиѐликлар ассимиляцияси. Осиѐ
адабиѐтига тааллуқли кўплаб Америкасида муаллифликнинг гендер
антологиялар тузилган. ―Улғаяѐтган стратегиялари‖ (Assimilating Asians.
америкалик‖ (Growing Up Asian American, Gendered Strategies of Authorship in Asian
1993), Осиѐ-Америка адабиѐти. Антология America, 2000) номли тадқиқотида Патриция
(Asian American Literature. An Anthology, Чу қуйидаги фикрни эътироф этади:
2000), Осиѐ-америка жанубий-шарқий ―Муаллиф эркаклар ва муаллиф аѐллар
адабиѐт (Tilting the Continent. Southeast турли риторик стратегиялардан фойдаланиб
Asian American Writing, 2000), асосий бадиий муаммонинг ечимини
‖Тақиқланган сатрлар: Осиѐ-америка берадилар, яъни осиѐ-америкалик
аѐллар антологияси‖ (The Forbidden шахсининг шаклланишини тасвирлайдилар‖
Stitch: An Asian American Woman's [3.4]. Ҳар бир муаллифнинг ўзига хослигини
Anthology, 1989) ва бошқалар шулар инкор этмаган ҳолда Сау-Линг Синтия Вонг
жумласидан. Осиѐ-америка адабиѐти интерматн мавзули тадқиқотни тавсия
таркибида турли гуруҳлар мавжуд қилади. ―Осиѐ-Америка адабиѐтини ўқиб.
бўлиб, ҳар бири ўзига хос хусусиятларга Эҳтиѐждан исрофгарликкача‖ (Reading
эга. Масалан, япон-америка адабиѐти Asian American Literature. From Necessity to
муаллифлари Ж.В.Хаустоннинг Extravagance, 1993) номли тадқиқотида
―Алвидо, Манзанар!‖ (J.B. Houston Осиѐ-Америка адабиѐти ҳамда мавжуд
―Farewell to Маnzanar!‖), Жон Акаданинг адабий анъналардаги индивидуалликни
―Йўқ, йўқ бола‖ (J. Okada ―No-no boy‖) кўрсатган ва уларга хос бўлган умумий
асарларида қамоқхоналардаги ҳаѐт хусусиятларни аниқлашга ҳаракат қилган
тасвирланган. Филлипин-америка [10.12]. Вонг диққатини тўртта мавзуга
ижодкорлари Б.Сантос ―Олмалар ҳиди‖ қаратади: овқат, ўхшаш чеҳра тимсоли,
(B. Santos ―Scent of Apples‖), сафарбарлик (америкаликка хос бўлган доим
К.Булосаннинг ―Америка қалбимда‖ кўчиб юришларга интилиш) ва санъат. Шунга
(K.Bulosan ―America is in the Heart‖) монанд фикрни Рейчел Ли ―Осиѐ-америка
номли романларида эса бутунлай ўзгача адабиѐти. Миллат ва транс миллатнинг
руҳият, ўзгача мавзуларга дуч келамиз. гендер баѐни‖ (TheAmericas of Asian
Америка ва унга сингишиш асосий American Literature: Gendered Fiction of
тушунчалардан ҳисобланади. Жинс ва Nation and Transnation, 1999) номли
жинслар ўртасидаги муносабатлар ҳам китобида келтиради: ―Жинс ва сексуаллик
асосий мавзулардан ҳисобланади. Шу Осиѐ-Америка ѐзувчилари Американи
боис Осиѐ-Америка адабиѐтида эгаллашлари ва у ҳақида ѐзишларида
феминистик йўналиш алоҳида кўзга асосий тушунчалар бўлиб қолмоқда‖ [5.3].
ташланмоқда. Адабиѐтшунос Эми Линг Шунингдек, олимнинг таъкидлашича осиѐ-
―Дунѐлар оралиғида: Хитойдан келиб америка муштараклигининг осиѐ ва
чиққан адибалар‖ (Bitween worlds: Women америкага бўлиниши нотўғри. Зеро, улар
Writes of Chinese Ansetry) номли китобида бир - бирига қарама - қарши бўлиши
ўттиз тўртта машҳур ва машҳур бўлмаган мумкин, лекин доимо ўзаро ҳаракатда
хитой-америка адибаларининг асарларини бўладилар.
кўриб чиққан, уларни тавсифлаб умумий Дэвид Лейвей Ли (David Leiwei
ва ўзига хос хусусиятларига кенг Li) 1990 йилларнинг охирида
тўхталган. Шунингдек, Осиѐ-Америка ―Миллатни тасаввур этиб: Осиѐ-Америка
адабиѐти вакилларининг асарларида адабиѐти ва маданий битим‖ (Imaginingthe
умумий нуқта мавжуд. Бу нуқта-этник Nation: Asian American Literature and Cultural
жиҳатдан ўз-ўзини англаш мавзусининг Consent, 1998) китоби-да мазкур атаманинг

23