Page 20 - 3_2019

Хорижий филология №3, 2019 йил

МИЛЛИЙ ТАЪЛИМ-ТАРБИЯ РИВОЖЛАНИШИДА ЖАДИДЧИЛИК МАЪНАВИЙ
МЕРОСИНИНГ АҲАМИЯТИ

Амриддинова Дилрабо,
СамДЧТИ доценти

Калит сўзлар ва иборалар: маърифий қадриятлар, тараққийпарвар ғоялар, маънавий
мерос, комил инсон, комил инсон концепцияси, миллий ифтихор.

Жаҳон илмий-фалсафий мероси илмий асосда очиб бериш муҳим аҳамият
тараққиѐти тарихида жадид касб этади. Ушбу тадқиқотда ѐш авлодни
маърифатпарварлигининг ижтимоий- халқимиз маънавий меросига ҳурмат, она
фалсафий ғояларини бугунги кун юртимиз қадриятларига садоқат руҳида
талаблари нуқтаи назаридан илмий- тарбиялашга қаратилган.
назарий тадқиқ этиш ѐшлар миллий- Шуни алоҳида таъкидлаш зарурки,
маънавий қиѐфасини шакллантиришда, жадидлар мафкурасида ҳозирги кунда ҳам
уларни ахлоқий юксалтиришда, турли хил долзарб бўлиб турган инсон маънавий
ѐт ғоялардан сақлаш, ғоявий таҳдидлардан камолоти ижтимоий жараѐнларни
ҳамда улар онгида мафкуравий фаоллаштириш, тараққийпарвар
иммунитетни шакллантиришда муҳим демократик институтларни вужудга
тарбиявий аҳамиятга эгадир. келтириш, ўлкада ўзига хос миллий
Мамлакатимизда буюк ривожланишни шакллантириш каби
алломаларнинг илмий-маънавий меросини тарихий вазифалар жамланган эди.
ҳар томонлама чуқур ўрганиш ва тарғиб Бу йўлда жадидлар ривожланган
этиш, ѐш авлодни аждодларимизнинг эзгу жамият яратишдек ўз ғояларини амалга
анъаналари руҳида тарбиялаш бўйича оширишда мутаасиблик, лоқайдлик,
ислоҳотлар изчил давом эттирилмоқда. қолоқликка қарши курашга алоҳида
Маънавий-маърифий соҳадаги ислоҳотлар аҳамият берганлар. Бу вазифаларни амалга
самарасини ошириш зарурати бу оширишда улар тараққийпарвар, билимли
йўналишдаги ишларни сифат жиҳатдан ѐшларга таянганлар. Жадидлар тил
янги босқичга кўтаришни талаб қилмоқда. ўрганиш ва фан-техника тараққиѐтининг
―Биз аждодларимизнинг донишмандлик аҳамиятига алоҳида эътибор бериб,
анъаналарига амал қилиб, уларнинг Туркистоннинг ўтмишдаги ҳамда
ғояларини англаган ҳолда, қатъий замонавий ҳолатининг ўзига хос
ислоҳотларни амалга оширмоқдамиз, томонларини ҳисобга олган ҳолда, унинг
мамлакатимизнинг янги қиѐфасини келажагини қуйидагича тасаввур
1
шакллантириш йўлида бормоқдамиз‖ . Бу қилганлар: кучли дунѐвий ҳокимият,
борада жадидларнинг нафақат хусусий мулкнинг дахлсизлиги. Улар
мамлакатимиз, балки жаҳон миқѐсида қурмоқчи бўлган давлат исломга
эътироф этилган Ватанга муҳаббат ва ҳурматини сақланган ҳолда барча
садоқат, бағрикенглик, оилани муқаддас йўналишдаги маданиятларнинг эркин
қадрият сифатида эъзозлаш ва ривожланишига хайрхоҳ бўлиши лозим
мустаҳкамлаш, маънавий огоҳлик, эди. Жадидлар халқнинг маданият
гуманизм ва маърифий ислом даражасини халқаро савияга кўтаришни
қадриятларига риоя этиш, комил инсонни орзу қилганлар, бунинг учун эса ѐшларни
тарбиялаш каби ғояларининг мазмунини Европанинг энг яхши ўқув масканларида
ўқитиш зарур, деб ҳисоблаганлар. Улар

1 Ўзбекистон республикаси Президенти давлат келажаги ѐшлар қўлидалигини жуда
Ш.Мирзиѐевнинг Бирлашган миллатлар ташкилоти яхши англаганлар.
Бош ассамблеясининг 72-сессиясида сўзлаган
нутқи. Т.: ―Маънавият‖, 2017.-184б.

19