Page 41 - 4-2019
P. 41
Хорижий филология №4, 2019 йил
оловли аравача билан қушнинг ним пушти Демак, фауна мифозооним, флора
рангдалиги қисман ўхшашлиги билан мифофитоним ҳисобланади.
боғлиқ. Ўзбек тилида қушлардан хўжа
Айрим мифонимлар бирикма савдогар номининг мотивлашувини
терминларнинг аниқланмиш компоненти кузатиш ҳам мароқлидир. Бу ҳам мифоним
сифатида кенг қўлланади. Улар изоҳли асосида юзага келган номлардан биридир.
луғатларимизда ҳам қайд этилган. Қадим замонларда Бухорода бир
Масалан, савдогар яшаган экан. Унинг гўзал бир
Fauna w [benannt nach Fauna, in der қизи бўлган экан. Кўп мансабдор кишилар,
römischen Mythologie Tochter (oder Gattin) бой савдогарлар ва паҳлавон-баҳодирлар
des Wald- und Wiesengottes Faunus], 1) унга совчи қўйишар экан-у, лекин қари
Tierwelt, Gesamtheit der in einem отаси ҳеч кимга кўнмай, қизини ичкарида
bestimmten Gebiet vorkommenden Tierarten сақлар экан. Гўзал қизни бир куни ёш
(Tiere); grob kann man unterscheiden: савдогар йигит кўриб, унга ошиқ бўлиб
Landfauna, Süßwasserfauna und marine қолипти. Унинг қимматбаҳо совға-
Fauna; auch geographische Untergliederung саломлари ва ёлворишлари гўзал қиз
möglich: Faunen bestimmter Kontinente, отасининг кўнглини юмшатибди-ю, лекин
Länder oder Regionen (tiergeographische қизи турмушга чиқиш тўғрисидаги гапни
Regionen). Biodiversität, Fauna-Flora- эшитгиси ҳам келмабди. Ошиқ йигит
Habitat-Richtlinie, Flora. 2) ўзининг бутун бор-будини совға-салом
wissenschaftliches Werk über die қилишга сарфлаб, хонавайрон бўлибди.
systematische Zusammenstellung der Шунда бояги қиз ундан қутулишни
Tierarten eines bestimmten Gebiets. [33] кўнглига тугиб, уни ёнига чақирипти ва
Фауна – [нем. Fauna – ҳайвонот бутун Бухорога шарманда қилибди. Мазах
дунёси < Рим мифологиясида дала ва бўлиб, кулгига қолганидан бечора йигит
ўрмонлар маъбудаси ] Бирор ҳудуд, ҳеч қаерга боролмай қолибди. Ғам-
мамлакат ёки геологик даврнинг ҳайвонот андуҳдан қадди букилиб, одамларнинг
дунёси, уларда яшаган ёки яшаётган кулги-мазахидан қутула олмай қолган
ҳайвонлар мажмуи. Ўзбекистон фаунаси. савдогар йигит нола билан оллоҳга илтижо
Африка фаунаси. Мезазой фаунаси [18; қила бошлапти. Самарқанд ва бошқа
4,335-б.]. муқаддас жойларни бориб зиёрат қилипти.
Flora w [benannt nach Flora, der Оллоҳ ва унинг Расулига ёлвориб,
römischen Blumen- und шармандаликдан қутқаришни ва ўзини
Frühlingsgöttin], 1) die Gesamtheit aller лоақал парранда ёки даррандага
Pflanzensippen (der Artenbestand) eines айлантиришни сўрапти. Ахири бориб
Gebiets; 2) eine meist als Buch erscheinende илтижоси-ю дуоси мустажо бўлипти ва
systematische Zusammenstellung der (Farn- бояги савдогар йигит қушга айланиб
und Samen-) Pflanzen eines Gebiets. Meist қолипти. Одамларни ёмон кўриб, улар
werden die Taxa auf dem Niveau von Arten билан учрашмаслик учун хўжасавдогар
behandelt, beschrieben und verschlüsselt, so узоққа, қоқ қуруқ чўлдаги қум
daß sie zur Bestimmung verwendet werden тепаликларга кетиб қолипти. Шарманда
können. Gegensatz: Fauna. Vegetation [34]. бўлганлиги қуш қиёфасига кириб қолган
Флора – [лот. Flora – Рим савдогарнинг ҳеч эсидан чиқмас эмиш.
мифологиясида: гуллар, баҳор ва ёшлик Мана шунинг учун ҳам бу қуш одамларга
маъбудаси < flos, floris – гул ] Ер дуч келиб қолганда, тезгина югуриб,
куррасининг бирор қисмида ёки бирор буталар орасига биқиниб оларкан [1; 190-
геологик даврида мавжуд бўлган барча 191-б.].
ўсимликлар мажмуи; ўсимликлар дунёси. Кўринадики, қушнинг номи шу
Ўзбекистон флораси. Зарафшон флораси. афсона орқали мотивлашган, буни ортиқча
Денгиз флораси [18; 4,353-б.]. изоҳлаш ножоиз деб ўйлаймиз.
40
