Page 73 - 1-2017
P. 73

Хорижий филология.  №1, 2017 йил



            океанларининг тропик қисмида тарқалган.             денгизи, Сирдарѐ, Сарисув ва Чу дарѐсида
            Тумшуғи  узун  найсимон,  устки  қатор              учрайди.
            ўрнашган       суяк     қалқонлар      билан               Кўзининг  рангли  пардаси  кўк
            қопланган...     Дум      сузгичи     пастга        бўлади.  Човоғининг  танаси  кумушранг,
            қайрилгани  учун  қийиқдум  деб  аталади            катталарининг  орқаси  қорамтир,  ѐнлари
            (ЗЭ, Балиқлар..., 105).                             эса  сарғиш  тусда  товланиб  туради.  Оқ
                   Қорақорин        –     карпсимонлар          чебаклар  уруғининг  энг  йирик  вакили  –
            оиласининг  бир  тури.  Шарқий  Хитойдаги           бўйи  бир  метргача  боради,  лекин  бундай
            дарѐларда  ва  Амур  ҳавзасида  тарқалган...        катталари  кам...  Ўрта  Осиѐда  бўйи  35
            Ўрта Осиѐга 1960 йили оқ амур ва хумбош             сантиметрдан  каттароғи  учрамайди...  (ЗЭ,
            балиқ  човоқлари  билан  аралашиб  келиб            Балиқлар..., 235).
            қолган...  Ички  қорин  пардаси  қора                      Амур  кўкбўйини  –  карпсимонлар
            бўлганидан     қорни    ҳам    қора    бўлиб        оиласининг  бир  тури.  Амур  дарѐси
            кўринади,      шу     сабабли     қорақорин         ҳавзасида,  Шарқий  Хитойда  тарқалган.
            дебаталади...  Амур  ва  янцузи  дарѐлари           Ўрта  Осиѐга  1960  йилда  оқ  амур  ва
            ҳавзасида  яшайдиган,  бўйи  70  см  ча,            хумбош балиқ човоқлари билан аралашиб
            оғирлиги 3 кг ча келадиган сариқпат деган           келиб қолган... (ЗЭ, Балиқлар..., 235).
            тури  қорақоринга  жуда  ўхшайди,  фақатт                  Кўккўзлар       –    миктофнамолар
            ранги тиниқроқ (ЗЭ, Балиқлар..., 224 ).             туркумининг  бир  тури,  кўккўзсимонлар
                   Калтадум         –      тангачалилар         оиласига мансуб. Бу оиланинг 20 тача тури
            туркумининг  сцинклар  оиласига  киради.            бор,  ҳаммаси  ҳам  денгизда  2000  м  гача
            Бу  ажойиб  калтакесак  фақат  Австралияда          чуқурликда      яшайдиган      гермафродит
            тарқалган.    У    денгиз    қирғоқларидаги         балиқлардир.  Кўк  рангдаги  катта-катта
            ўсимликлар билан қопланган уйма қумлар,             кўзлари  ѐн  томонга  ва  қисман  тепага
            қирларда  яшайди.  Бўйининг  узунлиги  36           қараган... (ЗЭ, Балиқлар..., 79).
            см ча бўлиб, унинг 6-7 см часи дум. Боши                   Кўпқанотлар  –  суякли  балиқлар
            тўмтоқ  пирамида  шаклида  бўлиб,  унинг            синфининг  бир  уруғи,  кўпқанотсимонлар
            тиғиз ва ялпоқ танаси қисқа, йўғон бўйни            оиласига  мансуб...  Уларнинг  орасида  энг
            орқали  аниқ  ажралиб  туради.  Думи  жуда          машҳури... Нил кўпқаноти ѐки биширдир.
            қисқа  ва  учи  тўмтоқ.  Гавдаси  йўғон  ва                Бишир  бошқа  кўпқанотлардан  орқа
            бўртма тангачалар билан қопланган... (ЗЭ,           сузгичларининг  кўплиги  (14-18  та)  ва
            Амфибия ва рептилиялар, 79).                        остки  жағининг  узунроқ  бўлиши  билан
                   Каттаоғиз         –       мешоғизлар         фарқ  қилади.  Бўйи  70  см  ча  ...  (ЗЭ,
            туркумининг  бир  тури,  каттаоғизлар               Балиқлар..., 130).
            оиласига  мансуб.  Бу  туркум  балиқлари                   Сариққанот      –    Олабуғаномалар
            Тинч,  Ҳинд  ва  Атлантика  океанларида             туркумининг бир тури, шохлилар оиласига
            кенг тарқалган, чуқур  сув остида яшайди.           мансуб. Байкал кўлида тарқалган, 300 м ча
            Бўйи  60  см  ча.  Биринчи  марта  Атлантика        чуқурликда  гала  бўлиб  яшайди...  Урчиш
            океанининг  қирғоққа  яқин  ерида,  2500            даврида  эркагининг  кўкрак,  анал  ва  орқа
            метрча чуфурликдан тутилган... Катта оғиз           сузгичлари рангини ўзгартириб, сап-сариқ
            жуда  ажойиб  тузилган,  ...чунончи  танаси         бўлиб  қолади,  шунинг  учун  бу  балиққа
            илонникига  ўхшайди,  лекин  оғзи  жуда             сариққанот  деб  ном  берилган...  (ЗЭ,
            катта  ...  Ияги  остида  мешга  ўхшаш  катта       Балиқлар ... 76).
            халтаси  бор,  хипчиндек  думи  гавдасидан                 Тепакўз         –        карпнамолар
            аниқ ажралиб туради. (ЗЭ, Балиқлар..., 48).         туркумининг  бир  тури,  карпсимонлар
                    Кўкбўйин        –     карпсимонлар          оиласига      мансуб.      Амур,      Янцзи
            оиласининг  бир  тури,  дарѐ  ва  кўлда             ҳавзаларида,  Корея  ва  Тайвань  ороли
            яшайдиганчучук  сув  балиғи.  Европа  ва            дарѐларида  тарқалган,  сувнинг  устки
            Сибирда  тарқалган,  Ўрта  Осиѐда  Орол             қатламида  яшайди.  Бўйи  бир  метрча,

                                                               72
   68   69   70   71   72   73   74   75   76   77   78