Page 88 - 2-2016

Хорижий филология. №2, 2016 йил

/ - / - / - / - Кэрол – 1. Исм. 2. Шўх ашула, гимн.
/ Али қўйидаги жумлага урғу бериб,
Time may ׀ line and ׀ wear the ׀ fairest ғазални образли қилиб таърифлайди: “Ҳар
face гал ҳар бир байт бўйнида тақиладиган
Хорея вазни (/ -), урғули ва урғусиз мунчоқнинг бир тоши бўлиб, бир-биридан
бўғинларнинг алмашиб келиши, 4-5 ажралган ҳолатда янада ортиқроқ ялтираб
стопларда яратилган. туради, гарчи унинг жилоси бошқа тошлар
Аллитерация, яъни ундош жилосидан фарқ қилиб турса-да”, бунинг
товушнинг сўз бошида такрорланиб маъноси, ҳар бир байт ўзининг нуқтаи
келиши ҳолати озроқ: fairest face, pleasure назарига эга бўлиши, қайси мавзуда,
– Paradise, silk – second. йўналишда (романтик, трагедик, сиѐсий)
Ассонас, яъни унли товуш такрори, бўлса ҳам, сўнг умумий ғоя ва образ, оҳанг
[ou], [ai], [ei] дифтонглари билан берилган яратилишига хизмат қилиши лозим.
ва ажиб кайфиятни яратишга хизмат Ғазал чуқур мазмунли, ғояси теран,
қилган. шакли ғазалга монанд, радиф берилган,
Жаннатдаги ҳаѐт нақадар ажойиб ўлчов сақланган, фонетик фигуралар
эканлигини таъкидлаш, кўрсатиб бериш унумли ишлатилган, аммо ғазалга хос
мақсадида махсус танланган эпитетли, бўлган қофия беришда етишмовчиликлар
яъни аниқловчи ва аниқланмиш бирлигида бор. Ана шундай ҳолатни
ифодаланган ва бу ҳолда тил олди Д.Султанованинг ғазал таржималарида
унлилари иштирок этган сўзлар ва учратиш мумкин. Таржимоннинг фикрига
иборалар танланган: fairest face, take биноан инглиз тилида шеъриятда кўпинча
pleasure, embrace, sweet angels, dress in silk, бир бўғинли, икки бўғинли сўзлар
sing, heaven‟s earthly grace. қўлланилиб, уларга мос 2-3 қофия топиш
Жаннатдаги ҳаѐт образ байтма-байт мумкин, аммо бутун ғазал давомида
баѐн этилади ва маъно танланган сўзлар уларни тўлиқ сақлаб қолиш мушкул.
ѐрдамида кучайтириб берилади. Окказионал (тасодифий) сўзлар
Бешинчи мисрада шоирнинг истаги қўлланилиши баъзан маънонинг
яққол ифода этилади: бузилишига, ғоянинг нотўғри
Come, Desire, take us in your embrace йўналтирилишига олиб келади.
Кэрол нафақат ўзи учун, балки Ғазални инглиз тилига ўгириш
барча бошқа инсонлар учун уларнинг мумкин, аммо вазн ўзгариши табиий ҳол.
жаннатда яшашини орзу қилади, Унда мазмун, ғоя, образ сақланиши лозим.
жаннатдаги ҳаѐтни уларнинг кўз олдига Шарқ оҳангига тақлид қилиб, оҳанг,
келтириб, инсонларга ҳис-туйғу ва истак мусиқийлик яратилади. Ёш таржимонлар
уйғотади. кўплаб ғазалларни аслият тилида ва
Ўзининг исмини мисра охирида ўгирмада қиѐслаб, синчиклаб ўрганишлари
қайд қилиб, сўз ўйини қўллайди. лозим.

Адабиѐтлар
1. Бадиий таржиманинг лингвопоэтик муаммолари. Республика илмий-амалий
анжуман материали. Самарқанд, СамДЧТИ. 2012. 23-24 ноябрь. 212б.
2. Ҳожиахмедов А. Ўзбек арузи луғати. –Т., Фан нашриѐти. 1998, 214б.
3. Худойбердиев Э. Адабиѐтшуносликка кириш. –Т., Ўқитувчи. 1995. 271б.
4. Султанова Д. Ҳалимова Ф. Шеър ва таржима. Самарқанд, СамДЧТИ, 2005.
5. Воронин С.В. основы фоносемантики. –Л., 1982. 244с.
6. Гончаренко С. Стиховые структуры лирического текста и поэтический перевод.
Поэтика перевода. М., 1988. 235с.
7. Журавлѐв А.П. Фонетические значение. Л., 1974. 160с.
87