Page 20 - 3-2016

Хорижий филология. №3, 2016 йил

Still let me love! амалиѐтидан сабоқ берувчи биронта
2
Хулоса шуки, эндиликда бевосита дарслик чоп этилмади .
аслият тилидан таржима қилишга ЎзДЖТУ ва СамДЧТИ таржима
ўтмоғимиз керак. Ўтган асрнинг сўнгги факультетларида Иброҳим Ғофуров,
чорагида илк бевосита таржималар пайдо Низом Комилов, Жамол Камол, Муҳаммад
бўлганди. Гѐтенинг ―Ёш Вертернинг Али, Абдулла Шер, Маҳкам Маҳмудов,
изтироблари‖ ва Бруно Апицнинг Янглиш Эгамова, Шоазим Мунавваров,
―Қашқирлар чангалида‖ романлари Сувон Мели, Мирзаали Акбаров,
Янглиш Эгамова, ―Ғарбу Шарқ девони‖ Зуҳриддин Исомиддинов сингари моҳир
Садриддин Салимов, Виктор Гюгонинг таржимон ва таржимашуносларни маъруза
―Шарқ куйлари‖ тўплами Шарофат ўқишга, магистирлик диссертацияларига
Ботирова, Ф.Гарсиа-Лорканинг ―Энг раҳбарлик қилишга жалб этишса, бу
қайғули қўшиқ‖ тўплами Шавкат Раҳмон тажрибали олимлар хорижий тилларни
томонидан бевосита аслиятдан таржима билувчи магистрантлар билан дарслик ва
қилинганди. Шунингдек, шоирларимиз қўлланмалар ҳам ѐзишган бўларди. Шу
Жамол Камол ва Абдулла Шер ҳам ўринда, қатор йиллар ЎзМУ ва ЎзДЖТУда
Шекспир ва Байрон драмаларини таржима таржима назарияси ва амалиѐтидан
қилишда аслиятдан имкон қадар талабаларга сабоқ берган Иброҳим
фойдаланиб иш кўрган эдилар. Ғафуровнинг ―Таржимонлик
3
Мустақиллигимизнинг дастлабки мутахассислигига кириш‖ ўқув
йилларида, бу бошланган хайрли иш жуда қўлланмасини мисол қилиб келтириш
суст давом этди назаримизда. Ваҳоланки, мумкин.
таржимашунос Зуҳриддин Исомиддинов Бундан ўн йил муқаддам, давра
сўзи билан айтганда, ―чет эл адабиѐтидан суҳбатларининг бирида таниқли
таржима қилиш энг авж оладиган замон адабиѐтшунос Сувон Мели шундай
келганди.‖ деганди: ―Мана, янги XXI асрнинг
Нафсиламбр, Жаҳон тиллари дастлабки етти йилини босиб ўтдик. Ўжар
университети ва Самарқанд Давлат чет бир савол кўндаланг туради: янги асрда
тиллар институтининг таржимонлик ўтган асрда эгаллаган чўққиларни эгаллай
факультетларида таржимон-филолог ва оламизми? Ваҳоланки, эгалланган
таржимон-референт йўналишлари бўйича чўққиларни қайта эгаллаш у қадар завқ
бакалавриатура ҳамда магистратуралар бермайди. Вазифа – шу юксакликка
мавжуд. Сўнгги ўн беш йил ичида уларни таянган ҳолда янги чўққиларни забт этиш
4
юзлаб ѐшлар битириб чиқди. Улар лозим‖. Дарҳақиқат, бу ижодий
орасидан етишиб чиққан фидоий муваффақиятларга эришувда таржиманинг
таржимон ва таржимашунослар нари борса роли нақадар беқиѐслиги ўз-ўзидан
тўрт-бештани ташкил қилади, холос. маълум. Қолаверса, бугунги кунда
Сабаби нимада? ЎзДЖТУ таржимонлик таржима тиллараро ва маданиятлараро
факультети собиқ декани Носир мулоқотнинг асосий омилларидан бири
Қамбаровнинг маъқуллашича, бунинг ҳисобланмоқда. Бир сўз билан айтганда,
сабаби ―чет тилларидан ўзбек тилига ―таржима миллатни жаҳонга танитади‖,
таржиманинг назарий муаммолари тўлиқ халқаро глобаллашув жараѐнида бевосита
ѐритилмаганида, дарслик ва қўлланмалар иштирок этишимизга кенг йўл очиб
ѐзилмаганидадир‖. Домланинг гапида жон беради. Буни асло унутмаслигимиз лозим.
бор. Шу пайтгача республикамизда
хорижий тиллардан ўзбек тилига ва ўзбек 2 Muminov O., Sunnatov O. Translation history. Tashkent,
тилидан хорижий тилларга таржима 2004. – 134 p. қўлланмасини ҳисобга олмаганда.
3 Ғафуров И. Таржимонлик мутахассислигига кириш.
Ўқув қўлланма.- Тошкент: 2008. – 117 б.
4 Қаранг: ―Ўзбекистон адабиѐти ва санъати‖ газетаси,
2004, 30-март.
19