Page 23 - 3-2016

Хорижий филология. №3, 2016 йил

Икки оғиз сўз айтаман кетиш саҳнада у ―Отелло‖ ва ―Ҳамлет‖ каби
олдидан. шуҳрат қозонолмади. Театршунос
Юртга бир оз хизмат қилдим, бу М.Раҳмонов ва Т.Сильмильштейннинг
энди маълум, таъкидлашича режиссѐр асар ―ғояси ва
7
Балки айтиш шарт эмасдир. услубини яхлитликда бера олмаган эди‖ .
Биз бу ерда шарқ ва ғарб Яхшиси, юқоридаги фикрларнинг
шеъриятининг билимдони, аллома шоир нечоғлик ҳақиқатга яқинлигини
Ғафур Ғулом таржимасини асло таржималарни асл нусха матни билан
камситмоқчи эмасмиз. Шоир ўз солиштирган ҳолатда кузатайлик.
таржимасини русчадаги М.Лозинский Масалан, фожиа финалида Верона ҳокими,
вариантига яқинлаштиришга уринган. шаҳзода Эскал (Escalus, Prince of Verona –
Ваҳоланки, таржимашуносларнинг Эскалус [лотинча], Верона шаҳзодаси –
таъкидлашича, М.Лозинский таржимаси М.Х.)нинг якуний сўзи аслиятда шундай
асарнинг мавжуд русча таржималари жаранглайди:
орасида асл нусхага энг яқини Prince
ҳисобланади. Жамол Камол бўлса ўз A glooming peace this morning with it
таржимасини бевосита аслиятдан амалга brings.
ошираяпти. Шу боис, унинг таржимасида The Sun for sorrow will not show his
асл нусха мазмуни тўлақонли ўз head:
ифодасини топган. Go hence, to have more talk of these
Шекспирнинг яна бир шоҳ асари sad things.
―Ромео ва Жульетта‖ (―Romeo and Juliet‖, Some shall be pardon’d, and some
1597) фожиасидир. Уни рус тилига турли punished.
даврда Т.Шчепкина – Куперник ва For never was a story of more woe
Б.Пастернак таржима қилган. Ҳар иккала Than this of Juliet and her Romeo.
таржима то ҳозирга қадар пешма-пеш [The tomb is closed.] Exeunt.
нашр қилиниб, театрларда ўйналиб Энди, юқоридаги мисраларни
келинади. Фожиани дастлаб ўзбек тилига Б.Пастернак таржимасида келтириб
1949 йилда Мақсуд Шайхзода, орадан қирқ ўтамиз:
икки йил ўтиб (1991 йил нашр этилган Князь
―Отелло‖ китобида ―Ромео ва Жульетта‖ Сближенье ваше сумраком объято
таржимаси учрамайди) Жамол Камол Сквозь толщу туч не кажет солнце
таржима қилди. Шайхзода асарни глаз.
русчадаги Б.Пастернак вариантидан Пойдем, обсудим сообща утраты
ўзбекчалаштирган бўлиб, таржима И обвиним иль оправдаем вас.
жараѐнида ўзбек таржимони озарбайжонча Но повесть о Ромео и Джульетте
Жаъфар Жобборли таржимасидан ҳам Останется печальнейшей на свете...
фойдаланган, дейишади мунаққидлар. Уходят.
Дарвоқе, профессор Фозила Сулаймонова Мақсуд Шайхзода бу мисраларни
―шарқ, жумладан ўзбек классик қуйидагича ўгиради:
поэзиясини яхши билган, Навоий Бек
поэтикаси устида жиддий илмий Ҳаммангизга тонг келтирди
тадқиқотлар олиб борган шоир ва олим мотамсаро сулҳ,
Шайхзода ―Ромео ва Жульетта‖ трагедияси Ҳатто қалқмоқ истамайди аламли
таржимасида ўтмиш поэзия анъаналаридан қуѐш.
6
баракали фойдаланади‖, деб ѐзади. Юринг, ҳали кенгаш қуриб ўйламоқ
Таржима мувафаққиятли чиққан бўлса-да, керак –

6 Қаранг: Сулаймонова Ф. Шекспир Ўзбекистонда. – 7 Раҳмонов М., Сильмильштейн Т. Шукур Бурханов. –
Тошкент: ―Фан‖, 1978. 93-бет. Тошкент, 1972. с. 115.
22