Page 41 - 3-2016

Хорижий филология. №3, 2016 йил

мактуби (―Отамга хат‖, ―Миленага таржима матнидан ҳам фойдаланган ва
мактублар‖) ва ҳикматлари ўрин олган. Бу буни ошкор айтганини тўғри қабул қилмоқ
нашрга ҳам профессор Акмал Саидов лозим.
мазмундор сўзбоши (―Франц Кафка – ―Индиана‖ романини ўзбекчага
телба дунѐнинг даҳоси‖) ѐзган. ўгирган Юсуф Хушвақтов бундан беш-
2015 йилда ―Жаҳон адабиѐти‖, олти йил бурун таржимасини кўтариб
―Шарқ юлдузи‖, ―Ёшлик‖ журналлари ва ―Жаҳон адабиѐти‖ журналига келганда
―Китоб дунѐси‖, ―Ўзбекистон адабиѐти ва Амир Файзулла ва Файзи Шоисмоил каби
санъати‖ газеталарида ҳам бир қатор малакали таржимонларга дуч келди ва
асарларнинг таржималар босилиб чиқди. уларнинг маслаҳатларини олиб, матнини
Масалан, ―Жаҳон адабиѐти‖ журнали қайта-қайта ишлади. Ниҳоят таржима
ўзининг дастлабки сонларида инглиз журналда босилди.
танқидий реализм адабиѐтининг йирик Жорж Санд ҳаѐти ва ижоди француз
вакили Чарлз Диккенснинг ―Катта адабиѐти тарихида муҳим ўрин тутади. У
умидлар‖ (Great expectations, 1860) ва ҳаѐтда бироз чапани, ўзига ишонган,
француз романтизм адабиѐти намояндаси эркаклар (бу ерда О. де Бальзак, А. де
Жорж Санднинг ―Индиана‖ (Indiana, 1832) Мюссе, В. Гюго, А. Дюма, Шопен ва
романларининг таржималарини эълон бошқа буюк ижодкорларни кўзда
қилди. Биринчи роман таржимони ўз тутаяпман – М.Х.) даврасида эркакча
таржимасини ―инглиз ва рус тилларидан кийиниб, улар билан талашиб-тортишиб
таржима‖ дея таъкидлаган. ижод қилган санъаткор. У ўзини доим
Таржимашунослар даврасида ―Бу қанақаси мадам де Сталга менгзарди. Бу бежиз эмас
бўлди? Асарни икки тилдан бирваракайига албатта. Жорж Санд ҳам де Сталь каби
таржима қилиш мумкинми‖, деган гап- деярли барча асарларида ўз эрки ва адолат
сўзлар ҳам бўлди. Мен, таржимон ва учун курашган аѐллар қиѐфасини яратди,
мунаққид Шоазим Миноваровни кўпдан уларни улуғлади. У яратган ―Индиана‖,
танийман. У ўтган йиллар давомида ―Валентино‖, ―Консуэла‖, ―Мопра‖ каби
машҳур француз адибларидан Шарль романлар Европада ―аѐл прозаси‖нинг етук
Перронинг ―Она ғоз эртаклари‖, Франсуа асарлари ҳисобланади. Машҳур
Мориакнинг ―Илонлар чангалида‖, беллетрист ѐзувчи Андре Моруанинг
Монтескьенинг ―Форс номалари‖ ―Лилия ѐки Жорж Санд ҳаѐти‖ романини
(ҳамкорликда), Ле Клезионинг ―Мондо ва ўқиган китобхон адиба ҳаѐти ва ижоди
бошқа ҳикоялар‖ китобларини ва билан яқиндан танишади.
Мопассан ҳикояларини бевосита француз ―Индиана‖ романи таржимаси
тилидан ўзбекчага ўгирган малакали хусусида гапирадиган бўлсак, асар ўзбек
таржимонлардан. Шунингдек, у таниқли тилида ҳам ўқимишли чиққан. Аммо
адибимиз Эркин Аъзамнинг ―Шовқин‖ таржима матни қайта-қайта таҳрир
романи ва ҳикояларини ўзбек тилидан қилинавергани учунми кўп ҳолатларда
французчага бевосита таржима қилди ва бу аслиятдан узоқлашиб кетгани, айрим
таржималар алоҳида китоб ҳолида нашр ҳолларда ѐзувчи услубига путур етгани
этилиб, Парижда ЮНЕСКО қароргоҳида ҳам кўзга ташланади. Келгусида таржима
тақдимоти бўлиб ўтди. Шоазим ҳақида тақриз ва мақолалар ѐзилажагига
Миноваров француз тилини мукаммал умид қиламиз. Журнал ўзининг охирги
билувчи, ҳавас қилса арзигулик икки сонида америкалик романнавис
зиѐлиларимиздан. Диккенснинг ―Катта Гарольд Роббинснинг ―Мени ташлаб
умидлар‖ романи таржимасига келсак, кетма‖ романини Лола Шоимова
мутаржим инглиз тилини ҳали француз таржимасида эълон қилиб, яна бир машҳур
тилидек мукаммал ўрганмаганлиги ѐзувчи номини ўзбек ўқувчисига
сабабли таржима жараѐнида русча таништирди.

40