Page 39 - 3-2016

Хорижий филология. №3, 2016 йил

кўриниб турибди. Бу ўзбек таржимачилиги машҳур вакиллари С.Беккет, Э.Ионеско,
тарихида янглик, аслията янгича ѐндашув А.Адамовлар ўз асарларида дунѐни хаос
ѐки тажриба бўлди. Журналнинг тарзида тасвирлаш билан ўз даври
жамоатчилик кенгаши йиғилишида бу кишиларидаги пессимистик кайфиятни,
тажриба (хитой ва рус тилидан таржима маънисиз турмуш тарзини, мақсадсиз
дейилгани учун) танқид ҳам қилинди. ҳаракат ва кишилар нутқидаги маъносиз
Нима бўлганди ҳам ―Мусаллас мамлакати‖ тумтароқликни кўрсатиб беришга ҳаракат
романи ўзбекчага таржима қилинди, у қиладилар. Беккетнинг машҳур ―Годони
ҳақидаги мақолалар билан ўзбек кутиш‖ пьесаси ҳам шу асосда қурилган
ўқувчисига тақдим этилди. саҳна асаридир. Пьесада воқеалар
Журнал ўтган 2014 йил жаҳон маънисиз бўлса-да ―у ғарб кишисининг
адабиѐтининг драма жанридан таржимага руҳий дунѐсини очиб беради, яъни
ҳам алоҳида эътибор берди. Абсурд одамнинг ҳаѐти номаълум ва ҳеч қачон
театрининг етакчи вакили Сэмюэл ташриф буюрмайдиган Годони кутиш каби
Беккетнинг ―Годони кутиш‖ пьесаси бемаънидир‖ (Н.Эшонқул). Жаббор
Жаббор Эшонқул тамонидан ўзбек тилига Эшонқул таржимасида пьеса ўзбек тилида
ўгирилиб, журналда босилди. Шунингдек, ҳам маъноли чиққан. Пьесанинг номи
журналда грузин ѐзувчиси Лаша ―Годоно кутиб‖ (―En attendant Godo‖)
Табукашвилининг ―Ҳаѐлат дардида‖ тарзида таржима қилинганида асилиятга
пьесаси М.Хайруллаев таржимасида, янада яқин бўларди. Назар Эшонқулнинг
Александр Дударевнинг ―Чиқиндихона‖ ―Ўзини ўрганаѐтган одам‖ мақоласининг
пьесаси Шароф Бошбеков, Жон журналда берилиши асарни тушунишда
Стейнбекнинг ―Одамлар ва сичқонлар‖ ўқувчига катта ѐрдам беради албатта.
пьесаси Абдулахад Абдуллаев, Эдуардо де ―Шеърият минтақалари‖ рукнида
Флиппонинг ―Неаполь-миллионерлар немис шоири Йоханн Вольфганг Гѐте
шаҳри‖ комедияси Усмон Азим ижодидан бир туркум шеърлар халқ
таржимасида босилди. Тўғри, юқоридаги ѐзувчиси Муҳаммад Али таржимасида,
драмаларнинг барчаси уларнинг рус Анна Ахматова ва Ҳайнрих Ҳайненинг
тилидаги таржима нусхаларидан туркум шеърлари Абдулла Шер
тилимизга ўгирилган. Бу таржималарнинг таржимасида эълон қилинди. Шунингдек,
ижобий томони, улар таниқли ушбу рукнда А.Пушкин, Х.Деҳлавий ва
адибларимиз тарафидан амалга озор шоири Рамз Равшан шеърлари
оширилганидир. Таржималарнинг Н.Бердиев, Олим Бўри ва Хосият
мукаммал чиққанлиги ҳам шундандир. Рустамова таржималарида босилди. Бу
Демак, таржима амалиѐтида биз ҳали рус таржималар хусусида, айниқса халқ шоири
тилининг воситачилигига муҳтожмиз. Бу Муҳаммад Али ва иқтидорли шоира
тажрибани давом эттиришимизга ҳамон Хосият Рустамова таржималари ҳақида
зарурат бор экан, таҳририят таниқли уюшманинг адабий алоқа ва бадиий
адибларимизни таржимонликка жалб этиб таржима бўлимининг ҳисобот йиғилишида
тўғри қилган. ижобий фикрлар билдирилди.
Маълумки, ХХ аср ғарб 2014 йил чоп қилинган яна бир
драматургиясида асосан уч йўналишдаги нашр – таниқли инглиз драматурги Жон
театр, яъни Бертольд Брехтнинг ―эпик Драйден қаламига мансуб ―Аврангзеб‖
(халқ) театри‖, Бернард Шоунинг трагедияси (Тошкент: ―Наврўз‖ нашриѐти,
―интеллектуал театри‖ ва С.Беккетнинг 2014. – 274 б.) таржимаси ҳақида ҳам
―абсурд театри‖ етакчилик қилганди. тўхталиб ўтмоқчиман. Инглиз адабиѐтида
Ўтган асрнинг 50-йилларида Францияда классицизм драматургиясининг асосчиси
майдонга келган ―абсурд драма‖ жанри шу Жон Драйден (John Dryden, 1631-1700) ўз
номдаги театрга асос солди. Бу жанрнинг ватандошлари Марло ва Шекспир изидан

38