Page 9 - 3_2019

Хорижий филология №3, 2019 йил

илмий‖ даврда қўлланилган барчага тарбиялаш ва ўқитиш орқали юзага
тушунарли ―таржима‖ лафзидан ҳеч чиқиши ҳам мумкин, зеро, бундай таълим
нимаси билан фарқ қилмайди. ва тарбия назариясиз шунчаки бир
Замонавий илмий йўналишларнинг машғулотга айланиб қолади. Қолаверса,
юзага келиши, гарчанд барча муаммоларни айни таъсир таҳририят-нашриѐт тизими
ҳал эта олмаган бўлса-да, аммо тадқиқот орқали ҳам юзага чиқади, зеро, таржима
ишларини анча жонлантирди. Баҳс- адабиѐти ана шу тизим ѐрдамида ўз
мунозара илмий таржимашуносликда ўқувчисига етиб боради.
бугун ҳам энг кўп тарқалган амалиѐт Кейинги ўн йилликларда
бўлиб қолаѐтир. Бунга юқорида зикр таржимашунослик амалиѐтга тепадан
этилган ―Адабиѐт ва таржима: назария туриб, менсимай қарашга одатланмоқда. У
муаммолари‖ (Москва,1993) учрашуви ҳам кўпинча амалиѐтдан ўз манфаатлари
яққол мисол бўла олади. Турли-туман йўлида фойдаланаяпти, аммо ўзи унга
конференция, симпозиум, коллоквиум, деярли ѐрдам бермаяпти. Бунинг устига,
икки томонлама ва кўп томонлама назария амалиѐтга ўз меъѐрларини
учрашувлар сира камаймаяпти, аксинча, тиқиштираяпти-ю, лекин ўзи амалиѐтдан
ортиб боряпти. меъѐрларни ололмаяпти. Шундай дейишга
Албатта, Л.Келли ѐзганидек, асос етарли.Бугун назария ва амалиѐт
―хайриятки, яхши таржима ҳеч қачон ўртасида, ниҳоят, табиий мувозанат
адекват назарияга боғлиқ бўлмайди‖ (5). тикланмоқда, бундай шароитда эса ижод
Дарҳақиқат, таржима усталари назария учун хизмат қилмайди, балки
назариѐтчилар тавсиясига камдан-кам назария ижод учун хизмат қилади.
қулоқ тутади ва ҳатто кўпинча бундай Таржима назариясининг асосий
тавсиялардан бехабар ҳам бўлади. Лекин муаммолари атрофида ҳали ҳам баҳс-
назарий фикр амалиѐтга билвосита кучли мунозаралар тингани йўқ. Бу эса шуни яна
таъсир кўрсатади. Бу таъсир, масалан, бир бор тасдиқлайдики, биз
танқидчилик орқали юзага чиқади, зеро, филологиянинг ҳозирча ўз мавқеи ва
танқидчилик илмий асосга эга бўлмаса, тушунчаларини тўлиқ аниқлаб олмаган
қатъий мезонлардан маҳрум бўлади. янги, ѐш соҳаси билан иш кўрмоқдамиз.
Шунингдек, мазкур таъсир таржимонларни

Фойдаланилган адабиѐтлар
1. Бауш К.Р. Сравнительное языкознание, прикладная лингвистика и перевод//
Вопросы теории перевода в зарубежной лингвистике. -М.: 1978. -С. 55.
2. Wuthenow R.R. Das fremde Kunstwerk. Gottingen, 1969. -S. 179.
3. Копанев П.И., Беер Ф. Теория и практика письменного перевода –Минск. 1986. С.34.
4. Қаранг: Traducere navem. Festschrift fur K.Reiss zum 70. Geburtstag (Hrsg. Von 1. Hotz.
Manttari und ch. Nord). Tampere, 1993, -S. 61.
5. Kelly L.G. The true Interpreter. A History of Translation. Theory and Pratice in the West,
Southampton, 1979.- P. 4.

Холбеков М. Размышления о теории перевода. В статье представлены размышления
о проблемах теории перевода. Вместе с этим, прилагаются точки зрения авторы по поводу
решения проблем, связанных с процессом перевода.
Xolbekov M. Thoughts over theory of translation. The article presents author‟s thoughts
upon the problems of theory of translation. Alongwith, author‟s points of view on salvation of these
problems have been applied.

8