Page 35 - 3-2016

Хорижий филология. №3, 2016 йил

асоссиз фикрни илгари сурадилар. уюшмаси билан ҳамкорликда ўтказилган
Нафсиламбр, Самуил Маршак (1887-1964) ―Бадиий таржиманинг лингвопоэтик
ѐшлигида инглиз тилини ўрганиш, инглиз муаммолари‖ (Самарқанд, 2012, 23-24
ва шотланд шеъриятини таржима қилиш ноябр) илмий-амалий анжумани алоҳида
ниятида бирмунча вақт Англияда яшаган, аҳамият касб этади. Дастурда кўрсатилган
1912-1914 йилларда Лондон секцияларда юзга яқин маъруза ва
университетида таҳсил олган, халқ оғзаки ахборотлар тингланди. Энг муҳими,
ижодини чуқур ўрганган ижодкордир. анжуман ишида таниқли таржимон ва
Кейинчалик, у Уильям Шекспир таржимашунослар, ―Жаҳон адабиѐти‖,
сонетлари, Роберт Бѐрнс баллада ва ―Шарқ юлдузи‖, ―Звезда Востока‖,
достонлари, Жон Китс, Уильям Блейк, ―Ёшлик‖ журналлари вакиллари иштирок
Уильям Вордсворт, Жорж Байрон этдилар. Институтда нашр қилинган ―Ёш
шеърларини аслиятдан кўп ва хўп таржима таржимонлар‖ алманахининг тақдимоти
қилгани учун 1949 йил Давлат мукофотига бўлиб ўтди. Ушбу анжуман
сазовор бўлган эди. Самуил Маршак ўз материалларида 120 номдаги мақола ва
таржима амалиѐтида ―таржимон шеърият тезислар чоп этилган. Бироқ уларнинг
таржимасида муаллифнинг рақибига барчасини ҳам таржима назарияси ва
айланади‖, деган ақидага амал қилган. танқидига бағишланган деб бўлмайди.
Яъни у аслият руҳи ва мазмунини сақлаган Мақола ва тезисларнинг аксар қисми соф
ҳолда ўз таржималарини рус ўқувчиси лингвистик ва дидактик характерга эга.
дидига мос равишда беришга интилган. Айрим мақола ва тезисларда эса аниқ
Шу боис, мунаққидлар ―С.Маршак мақсад ѐхуд назарий фикрлар мужассам
таржималарида аслият руҳияти рус эмас, улар маълумот шаклидаги ахборотга
китобхони диди билан уйғунлашиб ўхшаб қолган. Бундан чиқди, тўплам
кетади‖, деган тўғри баҳони беришади. таҳрир ҳайъатидаги масъул шахслар:
Юқоридаги тўртликнинг С.Маршак ―Тўпламдан ўрин олган мақолалар
ва М.Али таржималарини қиѐслайлик. савияси, улардаги илмий далиллар
С.Маршакда: ҳаққонийлиги ҳамда мазмун учун
Любовь как роза красная муаллифлар масъулдир‖ дея
Цветѐт в моѐм саду. жавобгарликни ўзларидан соқит қилиб қўя
Любовь моя как песенка, қолишган.
С которой в путь иду. Шу йили таржима илмига доир яна
М.Алида: бир анжуман Ўзбекистон Миллий
Севги атиргул янглиғ университети хорижий филология
Яшнар менинг қалбимда. факультетида атоқли таржимашунос олим,
Севги – мен айтар қўшиқ профессор Ғайбулла Саломов (ас-Салом)
Йўлга чиққан чоғимда. таваллудининг 80 йиллигига бағишлаб
Бизнингча, ҳар иккала таржимада ўтказилди. Ушбу илмий-амалий анжуман
ҳам аслият мазмуни ва руҳи, ундаги материаллари ―Таржимашуносликнинг
ўйноқи мисралар ўрни сақланиб қолинган. долзарб масалалари‖ (Тошкент, ЎзМУ,
Аслиятдаги бир-икки сўз ва ибора 2012. 248 бет) номи билан нашр қилинди.
таржималарда тушиб қолган бўлса, Факультет декани, доцент Ж.Ш.
бордир. Жумабоева муҳаррирлигида тайѐрланган
2012-2013 йилларда Республикамиз ушбу тўпламдан ўрин олган 78 муаллиф
олий ўқув юртларида ҳам таржима мақолаларининг асосий қисми таржима
назарияси ва амалиѐтига бағишланган бир назарияси ва таржима танқидининг
неча илмий анжуман ўтказилди. Шу долзарб муаммоларини ѐритишга
ўринда Самарқанд давлат чет тиллар бағишланган. Улар мазмунан ва моҳиятан
институтида Ўзбекистон ѐзувчилар

34