Page 23 - 3-2017
P. 23

Хорижий филология.№3, 2017 йил



            уларнинг  бефарқлиги,  ўз  ташвишларидан            дастурининг     мухбири     Сильви     Мило
            ортмаслиги зиддиятга олиб келади.                   муаллиф билан суҳбатни қуйидагича анонс
                  Пьесада  иштирок  этувчилар  сони             билан бошлаганди: ―Франсуаза Дореннинг
            жуда кам, лекин Жамиак уларга шу қадар              янги пьесаси – бу ―Дим‖ колготкиларининг
                                                                                                           38
            аниқ, жонли тавсифлар бера олганки, улар            янгича туридек: енгил, амалий, ажойиб‖.
            майда     буржуа     муҳитининг      муайян         Нафақат     журналист      аѐлнинг,    балки
            типларини ниҳоятда ѐрқин ифодалайдилар.             истеъмолчи      ролини     ўзининг     барча
            Университет  маълумотини  олган  Мартин             ижтимоий  ролларидан  кўра  яхшироқ
            билим  барча  ҳаѐтий  муаммолар  ечимини            ўзлаштирганларнинг  фикрлаш  усулидан
            беришига  ишонган  эркин  ѐш  аѐллар                гувоҳлик  берадиган  эълон.  ―Бульвар
            тимсолидир.  Драматург  Ғарбда  оммавий             театри‖    мухлисларининг      қизиқишлари
            бўлган  психоанализ  устидан  куларкан,             доирасини  Жамиак  жуда  яхши  билади  ва
            Мартин  улар  ѐрдамида  синглисининг                уларни ўйлашга мажбур қилиш учун айнан
            ақлини         киргизишга        уринаѐтган         шу  оммага  одатий  образлар  ҳамда
            психоанализ кўрсатмалари қанчалик ночор             тушунчалар  билан  ишлайди.  ―Акапулько,
            ва     юзаки      эканлигини      кўрсатади.        хоним‖      асари     қаҳрамонлари      этиб
            Мартиннинг  ―Юнг  айтганидек‖  жумласи,             драматург  ―Бульвар  театри‖  доирасидаги
            ўта ақлли атамаларни қўллаши сертаманно             кишиларни  танлайди.  Ҳар  доимгидек,
            ва  кулгили.  Реклама  соҳасидаги  омадли           унинг  қуроли  –  ҳам  хушчақчақлик,  ҳам
            ишбилармонлар  тури,  ―ақллар  ҳукмдори‖,           андуҳ  иштирок  этган,  асосий  жиҳати
            истеъмолчи  жамият  маҳсули  ҳам  пьесада           ифодавийлик       бўлган    кулгидир.     Бу
            кулги  остига  олинади.  Жером  ғарибона            комедиянавис учун муҳим сифат.
            реклама  шеърларини  тўқишга  шунчалик                   ―Ҳинд  чўчқачалари‖  муваффақияти
            ―дастурланганки‖,  ҳар  қандай  сўз  унга           даврида  Ив  Жамиак  таниқли  театршунос
            шеър тўқишга баҳона бўлиб туюлаверади.              Пол-Луи  Миньоннинг  саволларига  жавоб
            У       ўзи      билан      нима       ҳақда        бераркан,  шундай  деганди:         ―Менинг
            гаплашаѐтганларини               эшитмайди,         тарихга қизиқишим тарихий сюжетлар ѐки
            фақатгина  алоҳида  сўзларни  англайди              тарихий      декорацияларга       замонавий
            ҳамда  улар  унинг  касал  онгида  ночор            мавзуларни  ўраб  кўрсатишни  танлашимга
            қофияларга  бурканади.  Нат  эри  билан             олиб    келмайдими      деб    сўраяпсизми?
            ―бошлиқ‖  маъносида  қўллаган  ―chapitre‖           Тўғридан-тўғри  замонанинг  ўзидан  олиш
            сўзини  ишлатиб       гаплашишга  беҳуда            ва  ундан  ажралмасдан  ишлаш  осонроқ
                                                                          39
            уринади,     эри    эса   буни    ―предмет‖         эмасми?‖  Ўзининг кейинги бутун ижоди
            маъносида  қабул  қилади  –  Жером  шу              билан  драматург  ушбу  тамойилга  содиқ
            заҳотиѐқ  колготкиларнинг  янги  русуми             бўлиб қолади.
            учун  анчадан  бери  тўқимоқчи  бўлаѐтгани               ―Бульвар      театри‖      энг    яхши
            рекламани  яратади:  ―Туширилмайдиган               асарларининг  бош  фазилатларидан  бири
            илмоқли       ушбу      предмет,      хоним,        шундаки,  уларнинг  мавзу  ва  сюжетлари
                                                    37
            оѐқчангизни ғоят бежирим кўрсатади‖.                замонавийликдан олинган.
                  Жамиак  нафақат  Жеромга  ўхшаган
            одамларни мўлжалга олади, балки шу каби
            ―ашъор‖  билан  тўлдирилган  ва  уларнинг
            ахмоқоналиги ҳамда жўнлигининг фарқига
            бормай қўйган бутун жамиятнинг устидан
            кулади. Исталган нарса истеъмол маҳсули,
            предмети  бўлиши  мумкин.  Масалан,  Ф.
            Дореннинг      янги    пьесасини      оммага
            таништираркан, ҳар ҳафталик  ―Парископ‖
                                                                38
                                                                 Pariscope, 25 janvier 1983, p. 106
                                                                                39  L‘Avant - scène. Théâtre. № 235, 15 janveir 1961, p.
            37
               Қаранг.: Comedies, M.: Radouga, 1986,  р. 277-278    7
                                                            22
   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28