Page 131 - 3_2019

Хорижий филология №3, 2019 йил

тўғри мурожаат қилди. 1970 йилда тарзда баѐн қилишга мойилдирлар, яъни
тадқиқотчи Вулф ижодини ХIХ аср ―маргинал‖ тенг адолатли эмас, балки
романлари [14] билан изчиллигини бундан ҳам муҳимроқ. Чунончи, Вулфни
таъкидлаган бўлса, 1982 йилда нашр феминистча талқин этиш[18]га салмоқли
этилган ―Наср ва такрорлаш‖ китобига ҳисса қўшган Жейн Маркус ўзининг
киритилган ―Воқеалараро‖ романи мақолаларидан бирида, адибанинг
ҳақидаги махсус бўлимида у Вулф синглиси Ванессе Беллга ѐзган хатида
романларини матннинг иккита маъноси ўчирилган бир сўз асосида Вулф
аро ―ланж ўйин‖нинг намойиши сифатида томонидан ―эркак ва аѐл‖ категориясининг
баҳолайди [15]. идрок этилишининг бутун бир
1980 йил Калифорния назариясини ишлаб чиқди [19].
университетининг нашриѐтида ―Виржиния Бу борада Йорк университети
Вулф: қайта баҳолаш ва такрорлаш‖ деб профессори Гермиона Лининг ҳам
номланган сарлавҳали мақолалар тўплами қарашлари аҳамиятлидир. У 1977 йилда
чоп этилади ва ўзининг кириш сўзида Вулфнинг романнавислик ижоди
тўплам муҳаррири Ральф Фридман тўғрисидаги монографиясининг деярли
бирмунча ажабланиш билан шундай ѐзади: биринчи саҳифасида шундай ѐзган эди:
―Виржиния Вулфнинг ренессанси – ―Бу китоб Блумсбери ҳақида эмас. Унда
маданият тарихчиларининг шунчалик Виржиния Вулф мунаққид ва эссешунос
бошини қотириб гангитадиган кутилмаган ѐки биограф сифатида қаралмайди. Бу
воқеалардан биридир ‖ [16]. унинг тўққизта романининг адабий
Ҳозирги кунда ҳам устунлик касб тадқиқи‖ [20]. Бироқ, 1996 йилда Гермиона
этиб турган Вулф ижодини феминизм Ли Вулф биографиясини нашр эттиради.
нуқтаи назаридан қараш йўналиши Унда, аксинча, инглиз адибасининг ижоди
параллель равишда давом этиб келаяпти. фақатгина унинг ҳаѐтий қарашлари, нуқтаи
Инглиз адибасининг шахсий ва ижодий назарлари асосида кузатилади.
ҳаѐтида муҳим аҳамиятга эга бўлган ―Индепендент‖ газетасида чоп этилган
академик адабиѐтшунослик нуқтаи ―Виржиния Вулф: аѐл образига муносабат‖
назаридан ―маргинал‖ ҳисобланган номли маънодор сарлавҳали мақоласида
воқеалар муҳим ўрин тутмоқда. Виржиния Гермиона Ли Вулфнинг олдинги икки
Вулф нафақат тарихий-адабий жиҳатдан, томлик биографиясининг асосий
балки замонавий жамиятда аѐлларнинг камчилиги унинг муаллифи Квентин Белл
ўрнини белгилаш соҳасида ҳам эътиборли инглиз адибасининг ҳаѐт тарзини асоссиз
сиймо ҳуқуқини қозонди. У аѐл- равишда сиѐсийлаштирганлигини
муаллифни тобелик позициясидан тенг кўрсатади [21].
ҳуқуқлик ҳолатига ўтишни англатувчи 1992 йилдан бошлаб ҳар йили
адиба сифатида гавдаланади. Бу борада ўтказилиб келинаѐтган, Виржиния Вулф
Рейчел Боулбининг фикри эътиборга ижодий фаолиятининг турли жиҳатларига
лойиқ: ―Вулф – барча адабий оқимларнинг бағишланган халқаро анжуманларда
мунаққидлари томонидан жиддий қилинаѐтган маърузалар ҳам, интернетдаги
ўрганиладиган ХХ асрнинг ягона Virginia Woolf Web сайтидаги материаллар
Британиялик адибасидир‖ [17]. Шуни ҳам Вулф ижодини феминистчасига
таъкидламоқ лозимки, бу йўналиш талқин қилиш томонига асосли равишда
танқидчилари ўзларининг муҳокамасида ўтишни тасдиқлаб турибди.
асосан М.М.Бахтин ҳамда ―децентрация‖ Мунаққидлар билдираѐтган хулоса,
ва ―полифонияга‖ алоҳида эътибор фикрларни бир томонда қолдириб,
қаратган француз постструктурализми уларнинг талқини баъзида ҳақиқат бўлиб
ғояларига, ҳар қандай иерархиянинг чиқишини айтиб ўтиш жоиз. Масалан,
бузилишига таяниб, асар тузилиши барча Вулф романларининг ўзига хослиги унинг
элементларининг тенг ҳуқуқлигини тан замонавий адабиѐтда ва бундан ҳам
олиб ўзларининг қарашларини шундай кенгроқ олиб қаралганда замонавий

130