Page 137 - 3_2019

Хорижий филология №3, 2019 йил

Шифокор – бемор, шифокор – ўта муҳим омил эканлигини уқтирган.
талаба муносабатида бир қатор ечилмаган Мулоқот маданиятини эгаллаш бир жойда
саволлар бор. Умумназарий муаммолардан муқим турадиган жараѐн эмас, бу
ташқари нозик хусусий ҳолат масалалар прогрессив жараѐн. Агар бу фазилат
ҳам пайдо бўладики, улар бўйича амалий тарбияланиб борилса, шифокор шундай
таклиф, маслаҳатлар бериш орқали иқтидорнинг юксак чўққисига –
муаммога йўл топиш мумкин бўлади. донишмандликка эриша олади.
Буюк француз ѐзувчиси, математик Сўз – шифокор билан бемор
Б.Паскал ва замондошимиз академик алоқасини ўрнатишда муҳим аҳамият касб
А.Ф.Билибиннинг бу борадаги фикрларини этадиган, муваффақиятли даволашга ѐрдам
қиѐслаймиз. Блез Паскал ―Ўйлар‖да: берадиган восита. Нутқ маданияти эса –
―Ҳамма нарсага ўргатиш мумкин, фақат шифокор умумкасбий маҳоратининг
одоблиликка эмас; одамлар ўқимишлилик зарурий шартларидан бири. Шифокорлик –
эмас, кўпроқ одоблилик билан – яъни лингвоактив касб бўлганлиги сабабли
уларга махсус таълим берилмаган фазилат тиббиѐт соҳаси тилининг лингвомаданий
билан назарга тушишга интилишади[3]‖ – аспекти тиббиѐт деонтологияси,
деб ѐзган. А.Ф.Билибин эса: ―Талабалар психотерапия, тиббий этика билан
таҳсилида барча ҳаракат билимга, касбий чамбарчас боғлиқ. Даволаш амалиѐтида
методика маҳоратга қаратилади, аммо деонтологиянинг муҳим фактори – нутқий
инсонлараро муносабатлар, хусусан, омил етакчи ўринни эгаллайди, шифокор
мижоз (пациент) билан мулоқот маданияти нутқи бемор психологик ҳолатини
эътибордан четда қолади. Шифокор ҳаѐт бошқаришнинг асосий воситаси саналади.
йўлида инсонлар билан муомала-мулоқот Тиббий этика умумий этика
масаласи – энг муҳим фан. Бизнинг олий меъѐрининг бир қисми сифатида
таълим муассасаларимизда шундай фанлар шифокорнинг ахлоқий мезонлари, унинг
ўқитиладими? Ҳа, тиббий адабиѐтларда хатти-ҳаракатлари, ахлоқий меъѐри
ҳам бу соҳада бўшлиқ мавжуд. Клиник мажмуини, профессионал бурч ва ҳурмат,
фаолиятнинг муҳим ва ҳал қилувчи виждон ва қадр-қиммат туйғусини ўз ичига
фактори тадқиқ методикаси (касаллик олади. Психотерапия − беморни даволаш
келиб чиқиши, кечиши ва тарихи) эмас, мақсадида қулай шарт-шароит яратиш,
балки шифокорнинг шахсий инсоний чиройли сўз, хушмуомалалик билан
маданиятидир. Фақат шахсий-маданий уларнинг онгига руҳий таъсир этиш.
фазилатларнинг юксалиши шифокор Психотерапияда шифокор нутқи, сўзлаш
продукцияси хусусиятининг ўсишига олиб маданияти, беморга сўз воситасида
келади‖ [3], –деб таъкидлайди. Иккала ижобий таъсир этиш кўникмасининг
олим ҳам мулоқот маданияти таълимининг шаклланганлиги шифокор муваффақияти
шифокор касбий маҳорати шаклланишида гаровидир.

Фойдаланилган адабиѐтлар рўйхати

1. ―Vikipediya‖ ochiq ensiklopediyasi. (Электрон ресурс):
https://uz.wikipedia.org/wiki/Tibbiyot_deontologiyasi
2. Жумаев И. Тиббий одоб ва маданият − шифокор ва беморга мадад. (Электрон
ресурс): https://buxvssb.uz/tibbiy-odob-va-madaniyat-shifokor-va-bemorga-madad/
3. Культура общения врача и студента. (Электрон ресурс):
https://studfiles.net/preview/548345/
4. Малыгина Е.Н. Средства смягчения высказывания в медицинской речи: Автореф. ….
дис. канд. филол. наук. Самара, 2007. – (Диссертациянинг электрон адреси):
http://www.dissercat.com/content/sredstva-smyagcheniya-vyskazyvaniya-v-meditsinskoi-
rechi#ixzz5N1TQbI1z

136