Page 33 - 4-сон 2018 йил
P. 33
Хорижий филология №4, 2018 йил
лирик тадқиқ объекти бўлмаган ҳар бирида Зулфия қалбининг оташи ва
феноменларни шеърда акс эттирганлиги руҳий поклигининг бир қисми яшайди.
билан белгиланади. У кечинманинг пайдо ―Ҳозир бу шоиралар менинг ўз
бўлиши ва кечиши механизмларига боғлиқ жонажон сингилларим, қизларимдай бўлиб
ҳолда бизнинг онгимизда юз берадиган кетган. Албатта, уларга талабчанлигим
жараѐнларга ўз эътиборини қаратди. Шу заррача сусайгани йўқ. Ютуқларидан
боис Зулфия учун онгнинг алоҳида ўзига ғурурланаман, камчиликларини
хос хусусияти – объектга йўналганлиги кўрсатаман. Менинг бу ―қизчаларим‖
бадиий долзарблик касб этди. фақат яхши шоира бўлибгина қолмай,
Психологияда ―идрок‖ тушунчаси Шарқимизнинг мағрур, ажойиб, ҳавас
реаллик образларининг онгимиздаги яхлит қилса арзигулик қизлари бўлишини
(ҳислардан холи) акси сифатида талқин хоҳлайман.
қилинади. Идрок, ўзлаштириш жараѐни Мен кўрмаганни улар кўришсин.
танланувчан ва баҳоланувчан. Объектив Дунѐ ва гўзаллик ҳақида мен айтиб
реалликдаги эмоционал аҳамият касб улгурмаган гапларни улар айтишсин.
этадиган нарсаларгина онгни ўзига жалб Турган гап, чиндан ҳам уларда
этади. Худди шу жиҳат Зулфия томонидан қалбимнинг, қувончимнинг, сўзларимнинг
биринчи навбатда эътиборга олинади. бир қисми узоқ яшашига ишонгим
Унинг тушунчасига кўра, кечинма келади‖ .
22
образини бериш учун туйғунинг ўзини Шуни алоҳида таъкидлаш керакки,
тавсифлаш шарт эмас, руҳий изтироблар Зулфия ўзбек адабиѐтида янги саҳифа
чоғи онгда муҳрланадиган реалияларни очиб, кўплаб шоираларни ўз изидан
баѐн қилиш ва истак-майлларимизнинг эргаштирди. Унинг шеърияти тамомила
ташқидаги инъикосини қайд этишнинг ўзи ўзига хос ҳодиса бўлиб, унга ҳавас қилган,
етарли. ортидан эргашган шоиралар ижоди ҳақида
Ижодкор дунѐси адабий жараѐн бемалол Зулфия мактаби давомчилари дея
ривожи асносида турли-туман бадиий усул гапириш мумкин.
ва йўсинлар билан бойиб борадиган Атоқли мунаққидларимиз ва етук
алоҳида тизимга айланиб боради. Шу адабиѐтшуносларимиз томонидан
маънода, Зулфияхоним шахсиятидаги Зулфиянинг бутун бошли мактаб
барча қирралар борлиғича асарларига йўлбошчиси деган унвонга лойиқ
кўчганлигини таъкидлаш ўринли. Шоира кўрилиши бежиз эмас. Ўзбек бадиий-
Светлана Сомова: ―Зулфияда ўзбек эстетик тафаккури шоира шеъриятининг
халқининг бутун назокати, эзгу феъли оригиналлигини ва бетакрорлигини ҳис
жамулжам‖, деб таърифлайди. қилгачгина шундай қарорга келди. Турли
Маълумки, Шарқда қадимдан устоз- баҳс-мунозараларга сабаб бўлар экан,
шогирдлик анъаналари сақланиб келинади. Зулфия мактаби ўзининг мавжудлигини
Бизда азалдан уста санъаткорлар ўз тасдиқлади. ―Зулфия мактаби‖ термини
маҳорат сирларини, санъатга фидойилик ўтган асрнинг 70-йилларида бежизга ѐки
ҳисларини ўз шогирдларига ўргатиб тасодифан пайдо бўлгани йўқ. Замона
қолдирганлар. Зулфияхоним, ҳам онгли руҳини чуқур англаб етган шоиралар
равишда, ҳам қалбидаги сахийлиги, бадиий ижодда ҳам тенглар ичра тенг
самимийлиги, оғир дақиқаларда ѐрдам фаолият кўрсата олишларини
қўлини узатишга тайѐрлиги, исботладилар.
аѐлпарварлиги устун келгани туфайли Зулфиянинг истеъдоди ўсиб, довруғи
Ҳ.Худойбердиева, Ойдин Ҳожиева, юксалиб борди. Шунга муносиб равишда
Қутлибека Раҳимбоева, Муҳтарама унинг номи билан аталадиган поэтик
Улуғова каби бутун бир истеъдодли ўзбек ҳаракат ҳам юксалишда давом этди.
шоиралари авлодини улғайтирди, ҳаѐтида
ва ижодида ѐрдам кўрсатди. Ҳеч 22 Зулфия. Асарлар. Камалак. 3-жилд. – Тошкент:
иккиланмасдан айтиш мумкинки, уларнинг Ғафур Ғулом номидаги Адабиѐт ва санъат
нашриѐти, 1986. – Б. 140.
32
