Page 46 - 4-сон 2018 йил

Хорижий филология №4, 2018 йил

mo‘ljallangan darslikda quyidagicha ko‘zga tashlanadi. Quyida ―Deutsch 1/2 Zum
kamchiliklar uchraydi: Ziel‖ darsliklarida o‘zlashma so‘zlar bo‘yicha
Darslikning 40-betida ―DJ‖ yo‘l qo‘yilgan kamchiliklarni e‘tirof etamiz:
qisqartmasining transkripsiyasi berilmagan. ―Deutsch 1. Zum Ziel‖ darsligida
62-betda ifodalangan ―joggen‖ so‘zining ―Chef‖ (17-bet), ―Job‖ (18-bet), ―Feed-Back‖
nemischa ma‘nosi berilmagan. 73-betda ―E- (32-bet), ―E-Learning‖ (43-bet), ―Chance‖
learning‖ atamasi bilan bir qatorda bu so‘zdan (45-bet) kabi so‘zlarning transkripsiyasi
hosil qilingan nemischa so‘zlar – ―E- ko‘rsatilmagan. Bu narsa esa bunday
Lernen‖, ―E-Lerner‖ so‘zlari izohsiz ifoda o‘zlashma so‘zlarning to‘g‘ri talaffuz
etilgan. 83-betda ingliz tilidan nemis tiliga qilinishida qiyinchiliklarni keltirib chiqradi.
kirib kelgan ―party‖ so‘zi izohsiz tarzda ikkita 78-betdagi ―Heiss oder Nicht?‖ nomli matnda
gapda ishlatilgan. 93-betda ifoda etilgan ifodalangan ―die Studenten – ID-Images‖,
―Feed-Back‖ so‘zining nemischa muqobilini Website von Facemash‖ kabi birikmalar
topish topshirig‘i ham, bizningcha, o‘quvchilarga biroz tushunarsizdir.
o‘quvchilarga qiyinchilik keltiradi. Shuningdek, 134-betda ―qisqacha xulosa‖
Darslikning 110-betida inglizcha ―Non-Profit- ma‘nosini anglatuvchi ―Resume‖ so‘zi
Organisation‖ (notijorat tashkiloti) ifodasi ―Resümee‖ shaklida ishlatilgan, nemischa
nemis tiliga ―Die nichtstaatliche und ―bequem‖ (qulay) so‘zi o‘rnida esa
nichtkommerzielle Organisationen‖ (nodavlat ―komfortabel‖ o‘zlashma so‘zi qo‘llanilgan.
va notijorat tashkilotlari) shaklida ham Darslikdagi 12-Lektionga tegishli 1-darsda
mantiqan, ham grammatik jihatdan noto‘g‘ri ―Evalution‖ olinma so‘zi imlo xatosi bilan
talqin etilgan. 131-betda esa ‖Info-point‖ sarlavhaga chiqarilgan. Aynan shu so‘z
ifodasi qo‘shtirnoq ichiga olinmagan. 138- darslikka ilova qilingan ―Glossar‖ da
betda ―CV‖ qisqartmasining, shuningdek, ―Evaluation‖ ko‘rinishida berilgan. Bundan
170-betda ―Science-Fiction‖ qo‘shma tashqari 151-betdan o‘rin olgan ―Mein
so‘zining izohi va transkripsiyasi berilmagan. Plan/Mein Ziel‖ matnida qo‘llanilgan ―ins
Yuqoridagi mualliflarning 11-sinf Visier‖ birikmasi nafaqat o‘quvchilarga, balki
o‘quvchilariga mo‘ljallab yaratgan darsligida o‘qituvchilarga ham tushunarli emas.
quyidagi kamchiliklarni ko‘rish mumkin: ―Deutsch 2. Zum Ziel‖ darsligida
Darslikning 29-betida ingliz tilidan o‘zlashma so‘z va birikmalarning imlosi
olingan ―recycling‖ so‘zi asosida nemischa bo‘yicha nisbatan kam xato kuzatiladi.
qo‘shma so‘z yasalgan: Recyclingssysteme, Jumladan, darslikning 17-betidagi ―I-Phone,
biroq bu o‘rinda ―recycling‖ so‘zining Evernote‖ kabi olinma so‘zlar qo‘shtirnoq
o‘qilishi va anglatgan ma‘nosi qayd ichiga olinmagan. Shuningdek, darslikning 3-
etilmagan. 50-betda ―joggen‖ (gimnastika Lektioniga sarlavha sifatida chiqarilgan
bilan shug‘ullanmoq) o‘zlashma so‘zi ―Recherche‖ so‘zining va bu so‘zdan hosil
nemischa ―Laufen‖ (yugurmoq) so‘ziga qilingan ―recherchieren‖ fe‘lining (24-bet)
ma‘nodosh sifatida berilgan. 91-betda transkripsiyasisiz berilishi ham talabalarga bu
Roksana ismli qizning xatida ifoda etilgan so‘zlarni to‘g‘ri talaffuz qilishda qiyinchilik
―Azubis‖ so‘zining ma‘nosi o‘quvchilarga tug‘diradi, deb o‘ylaymiz. O‘z navbatida
tushunarli emas. Darslikda ―sartarosh‖ darslikda berilgan matnlarning birida ―Profi‖
ma‘nosini anglatuvchi o‘zlashma so‘z ikki xil (65-bet) qisqartma so‘zi o‘rnida
shaklda 98-betda ―Frisur‖, 100-betda esa ―Professional‖ olinmasi yoki ―Master‖ so‘zi
―Friseur‖ shaklida berilgan. qo‘llanilganda o‘quvchilarga bu so‘zning
Akademik litsey va kasb-hunar ma‘nosi yanada tushunarli bo‘lardi.
kollejlarining o‘quvchilariga mo‘ljallab Xulosa sifatida shunga alohida ahamiyat
yozilgan va mualliflari S.Ya.Abdullayeva, berishimiz kerakki, o‘zlashgan so‘z va
L.T.Holiyarov, S.A.Ziyayeva, iboralardan ma‘lum bir tilda to‘g‘ri
Sh.A.Hojiyevalar bo‘lgan darsliklarda ham foydalanish uchun, eng avvalo, bu
nemis tiliga o‘zlashgan so‘zlarning talaffuzi ifodalarning lug‘aviy ma‘nosini bilgan holda
va imlosi bo‘yicha bir qator kamchiliklar ulardan samarali foydalanish talab etiladi.

45