Page 82 - 2-2016

Хорижий филология. №2, 2016 йил

МИФОПОЭТИК МЕРОСНИНГ МИЛЛИЙ МАДАНИЯТ КОНТЕКСТИДА
ТУТГАН ЎРНИ ВА АҲАМИЯТИ

Раҳматуллаев Нодир Нематович,
Самарқанд давлат чет тиллар институти ўқитувчиси

Калит сўзлар: вербал, манзара, чегара, мезон, жанр,мифология, фольклор, структура,
антропология, мифо-синкретика.

Кейинги йилларда филологияда кучайиб бормоқда. Оламнинг мифологик
инсон ижодиѐтининг ўзига хос концепцияларида замонавий илм-фан
хусусиятларини сифатий янги ўзининг эмпирик ва назарий равишда
даражалардаги тадқиқотлари олиб олинган маълумотларининг тасдиғини
борилмоқда. Ҳозирги адабиѐтшунослик топмоқда.
учун ҳам, тилшунослик учун ҳам тарихий Халқда мавжуд мифларнинг барча
шаклланиб келаѐтган маданий объектив категорияларининг жамғарилган мифлар
дунѐқараш сифатида миллий менталитет, жамланмаси сифатида мифология (ушбу
миллий ўзига хослик ҳамда ҳолатда миф деб, миллат дунѐқарашининг
менталитетнинг этномаданиятда вербал вербал, сюжетли шакллантирилган
акс этиши сингари масалалар, айниқса, кўриниши тушунилади) ва мифопоэтика
актуал деб тан олинмоқда. (олам шаклланаѐтган даврлардаги худолар
Тадқиқотчиларнинг эътирофича, юқорида ва аждодларнинг қаҳрамонликлари
зикр этилган масалаларнинг ечими миллий тўғрисидаги эпик ривоятлар) – инсон
менталитетни турли фанлар табиатини, унинг коинотдаги ўрнини
парадигмалари, шу жумладан, англаб етиш, инсон ижодиѐтининг ўзига
адабиѐтшунослик доирасида тавсифлашни хос хусусиятларини тушуниш учун
талаб қилади. ниҳоятда ўзига хос материал беради.
Илмий гуманитар билим ҳамда Миф ҳамиша маданий универсалия
ижтимоий онг ривожланишининг ўта бўлиб қолади. Олам манзараси
муҳим қонунияти тарихий ўтмишга, қурилишининг одатий усули сифатида
миллий илк манбаларга қизиқишнинг миф нафақат архаикада зоҳирланади,
мунтазам ошиб боришидир. Бунинг балки ҳозирги замонда ҳам фаол
сабаблари ўтмишнинг маълумотлар фалсафий, маънавий-маданий, адабий
тўплана бориб, ҳозирга яқинлашиши, вазифалар бажаради. Ёзувчилар, шоир ва
фикру ўйларимизни эгаллаши ва фаол драматурглар ўз бадиий асарларида
интеллектуал воқеликка айланишидан мунтазам равишда мифларга мурожаат
иборат. Ўтмиш ҳақида эса энг кўп ахборот этиб, уларнинг ѐрдамида тарихнинг кескин
мифология ва фольклорда сақланиб бурилиш босқичларида ўз халқи ҳаѐтини
қолган. Маълумотларнинг воқеликни акс янада чуқурроқ, ишончлироқ қайта
эттиришнинг жамоавий ишлаб чиқилган воқелантиришга интиладилар:
концепцияси сифатида зоҳирланувчи “Шакллар, манзаралар, чегаралар,
сюжетлар ҳамда бадиий образларда мезонлар, жанрлар, ифода усуллари
муҳрланиб келаѐтгани уларнинг юқори ўзгарди, аммо адабиѐтнинг азалий ва
аҳамиятини белгилайди. Мифологияга абадий мавзуси эзгулик ва ѐвузлик
илмий қизиқиш мифлар мазмун- ўртасидаги кураш тўхтагани йўқ.
мундарижаси ва уларда тасвирланган олам Инсоният ибтидосидаги Шайтон ва
манзарасига муносабат жиддий Раҳмон кураши ҳали ҳам давом этаяпти.
ўзгараѐтганлиги билан боғлиқ ҳолда Бу кураш инсоннинг кўнглига кўчди. Бугун

81