Page 32 - 3_2019
P. 32

Хорижий филология  №3, 2019 йил


            Ladram?  гапда  Miss  Ladram  ноядровий             юнкцион  ва  компонент  модлелларини
            аппозитив       предикатив      1     (NAP 1)       қуйидагича изоҳлаш лозим бўлади:
            компоненти ўрнида келган. Ушбу гапнинг



                                                     Ю.М.2      NP 1. NP 2 . NAP 1    K.M.2
                                                                Pnp    Vf       S

                  Мазкур  гапда  Miss  Ladram  синтактик  бирликнинг  уч  валентли  компонент  эканини
            трансформация методи асосида қуйидагича изоҳлаймиз:
                  (4) Wouldn‟t you agree, Miss Ladram? → (4а) you are Miss Ladram.

                                          Ю.М.2а       NP 1. NP 2     K.M.2а
                                                       Pnp   cS

                  Демак,  ушбу  гап  таркибида  NAP 1           фойдаланилганда ядро предикатив 1 (NP 1)
            компоненти  ўрнида  келган  Miss  Ladram            ўрнида  келган  you  компоненти  билан
            ядро  предикатив  1  компоненти  ўрнида             ноядровий аппозитив предикатив 1 (NAP 1)
            келган  you  синтактик  бирлик  билан               компоненти ўрнида келган Мiss Ladram ни
            эксплицит      тарзда    аппозитив     алоқа        алмаштириш имконияти юзага келади:
            ѐрдамида боғланса, имплицит тарзда ядро                   (2)Wouldn‟t  you  agree,  Miss  Ladram?
            предикатив         алоқага        киришади.         →(2б) Wouldn‟t Miss Ladram agree?
            Шунингдек,  имплицит  тарздаги  учинчи              трасформация      натижасида     қуйидагича
            ядро     предикатив     алоқани     аниқлаш         кўриниш касб этади:
            мақсадида  трансформация  методининг                      (2б)Wouldn‟t Miss Ladram agree?
            ўрин          алмаштириш           усулидан

                                                     NP 1.NP 2K.M.2б
                                        Ю.М.2б
                                                     auxngSVf

                  2. Ноядровий аппозитив тобе (NAD)             таҳлилий  натижасига  кўра,  уч  валентли
            компонент  ўрнида  келган  уч  валентли             компонентлар  гап  қурилмасида  уюшиқ
            элементлар.  Гап  таркиби  компонентларга           ноядровий  тобе  предикатив  2  (HNDP 2)
            ажратиб     таҳлил    қилинганда     маълум         компоненти      ўрнида    келганда,    ўзаро
            бўлдики,      уч    валентли      ноядровий         координатив      алоқада    бўлиб,    бошқа
            аппозитив  тобе  компонентлар  асосан               компонентлар       билан      яна     иккита
            атоқли  отлар  билан  ифодаланади.  Ундан           (субординатив        ҳамда        ноядровий
            ташқари,     ноядровий     аппозитив    тобе        предикатив)  синтактик  алоқа  асосида
            компонент     ўрнида     келган    синтактик        боғланиши  ва  бу  алоқаларнинг  учаласи
            бирликларнинг      уч    валентли    бўлиши         ҳам  эксплицит  тарзда  намоѐн  бўлиши
            эксплицит      тарзда    аппозитив     алоқа        исботланди.  Натижада  ядро  икки  карра
            ѐрдамида  содир  бўлса,  субординатив  ва           предикатив  1  (NP 1P 1),  ядро  предикатив  2
            ядро  предикатив  алоқалари  эса  имплицит          (NP 2),  уюшиқ  ноядровий  тобе  предикатив
            тарзда      боғланиши        трансформация          2  (HNDP 2)  компонентлар  аниқланди.
            методининг  айрим  усуллари  ѐрдамида               Уларнинг       морфологик       ифодаланиш
            кузатилди.                                          усуллари  турли-тумандир,  улар  тенг  ва
                  3.    Уюшиқ        ноядровий      тобе        айирувчи       боғловчилари        ѐрдамида
            предикатив 2 (HNDP 2) компоненти ўрнида             боғланиши       мумкин.      Бундай      гап
            келган  уч  валентли  элементлар.  Бадиий           қурилмаларида  ядро  предикатив  1  ўрнида
            адабиѐтлардан  йиғилган  мисолларнинг               келган синтактик бирликлар ҳар доим икки



                                                            31
   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37