Page 70 - 2-сон 2019 йил

Хорижий филология №2, 2019 йил

талаби ҳолатига дуч келишимиз мумкин. Баъзан юридик мазмунга эга турғун
Ўзбек тили фразеологик заҳирасида инглизча иборалар динга оид
бундай меросхўрни ифодаловчи алоҳида маросимларни ва диний тушунчаларни
тил бирлиги (ибора)йўқ, аммо унинг ифодалайди. Масалан, the devil‘s advocate.
эҳтимолли муқобиллари сифатида Ушбу иборани сўзма-сўз таржима қилсак –
қуйидаги юридик терминлар фаол ―шайтоннинг ҳимоячиси (адвокати)‖,
ишлатилади: меросхўр, ягона меросхўр, лекин бу ибора кўчма маънода
қонуний меросхўр, мерос васиятномаси ва ишлатилади: ―одамларнинг фақат ѐмон
бошқалар. хислатларига ва камчиликларига аҳамият
Инглиз тилидаги фразеологик берадиган инсон‖. Бу иборанинг пайдо
бирликлардан яна бирида муайян бўлиши ўрта асрлардаги Ватиканда
давлатларнинг номи мавжуд. Бироқ, улар руҳоний шахсни бир инсонни авлиѐ одам
умуман ўзгача маънони ифодалайди. деб черков номидан тасдиқлаш
Масалан: the Courtesy of England (Scotland) маъросимида унга нисбатан эътирозли
[2, Б. 20]. Унинг маъноси – ―хотинидан чиқиш сўзи билан боғлиқ. Мазкур
қолган меросни қўлга киритган бева-эркак иборанинг маъноси ва тузилишига
(албатта болалари бўлиши шарт)‖. ўхшайдиган фразеологизм the God‘s
Шунингдек, инглиз тилида advocate – ―Худонинг ҳимоячиси
антропонимларни ўз ичига олган (адвокати)‖, ўрта асрларда Ватиканда бир
фразеологик бирликлар жуда кўпчиликни инсонни черков номидан авлиѐ одам деб
ташкил этади. Бу эса, биринчидан, тарихий эълон қилиш учун сўзга чиқувчи ва бу
воқеалар, мамлакатнинг ижтимоий ва инсонни ҳимоя қилувчи руҳоний шахсга
сиѐсий ҳаѐтида машҳур шахсларнинг нисбатан ишлатилган. Албатта, бу
фаолияти билан боғлиқ бўлса, иккинчидан, иборалар бугунги кунга келиб архаизмлар
улар бевосита коммуникатив жараѐнда қаторига киради. Бироқ, ҳуқуқшунослик,
юзага келган фразеологизмлардир. тарих ва дин нуқтаи назаридан улар жуда
Масалан: Jack Ketch – жаллод (XVII асрда сермазмун бўлиб, турли мулоқот
машҳур жаллод номи билан боғлиқ); Teddy вазиятларида муҳим аҳамият касб этади.
Boy – олифта (ўзига хос кийиниш услубиги Хулоса қилиб айтиш мумкинки,
эга бўлган инглиз қироли Эдуард VII номи юридик мазмундаги ибораларнинг тадқиқи
билан боғлиқ); A smart Aleck – ўзига жуда долзарб муаммо бўлиб,
ишонган бетамиз, ишѐқмас. инсонларнинг қонун ва ҳуқуқшунослик
Ўзбек тилида эса, антропонимли билан боғлиқ билимларини аниқлашга
фразеологик бирликлар асосан замин яратади. Инглиз ва ўзбек тиллари
коммуникатив жараѐнда юзага келган мисолида бажариладиган бундай тадқиқот
бирликлар бўлиб, салмоқли улушга эга тил эгаларининг жамиятдаги ўзига хос
эмас[7, Б. 139]. қонуний ва юридик фаолияти
хусусиятларини кузатишга имкон беради.

Фойдаланилган адабиѐтлар:
1. Маматов А.Э. Ўзбек тили фраземаларининг шаклланиш масалалари:
Филол.фанлари доктори. ... дисс. автореф.– Тошкент, 1999. – 56 б.
2. Насруллаева Н.З. Англо-русско-узбекский словарь гендерно маркированных
фразеологических единиц (Инглиз-рус-ўзбек гендер белгили фразеологик луғати). –
Тошкент: Наврўз, 2018. – 112 б.
3. Нишонов П.П. Француз ва ўзбек тиллари юридик терминологиясининг қиѐсий-
типологик тадқиқи. Филол.фан.номзоди .... дисс. автореф. – Тошкент, 2009. – 26 б.
4.Расулова М.И. Основы лексической категоризации в лингвистике.– Тошкент: Фан,
2005. – 268 б.
5. Сепир Э. Избранные труды по языкознанию и культурологии. – Москва, 1993. –С.
20-203.

69